Khmervital ខ្មែរវ៉ាយថល: 2013

Wednesday, September 4, 2013

អាមេរិកកំពុងចលនានាវាចម្បាំងនៅមជ្ឈឹមបូព៌ា

AFP បានដកស្រង់សម្តីមន្ត្រីការពារជាតិអាមេរិកម្នាក់ កាលពីម្សិលមិញ ឲ្យដឹងថា នាវាពិឃាត USS Mahan បានចាកចេញពីសមុទ្រមេឌីទែរ៉ាណេ ហើយ ។ មន្ត្រីដដែលដែលសូមមិនបញ្ចេញឈ្មោះម្នាក់នេះ បានប្រាប់ថាៈ នាវាពិឃាត Mahan កំពុងធ្វើដំណើររំកិលមក Norfolk ដែលជាកំពុងផែ “ផ្ទះ” របស់វា នៅរដ្ឋ Virginia ។

ការចតនាវាពិឃាត Mahan បានធ្វើឲ្យចំនួននាវាពិឃាតរបស់អាមេរិក នៅសមុទ្រមេឌីទែរ៉ាណេ ថយចុះសល់ ៤ គ្រឿង ។ នាវាពិឃាត ៤ គ្រឿងនេះ សុទ្ធសឹងមានបំពាក់កាំជ្រួចមីស៊ីល Tomahawk សម្រាប់វាយលុកលើគោលដៅទាំងឡាយ នៅស៊ីរី គ្រាមានបទបញ្ជារពីប្រធានាធិបតី អូបាម៉ា ។

នាវា USS Nimitz កំពុងចូលដល់សមុទ្រក្រហម មិនឆ្ងាយពីប្រទេសស៊ីរី ប៉ុន្មានទេ

ប៉ុន្តែ កងទ័ពជើងទឹកអាមេរិក លាក់ជិតពីចំនួនកាំជ្រួច Tomahawk មានលើនាវាទាំងនោះ ។ ពួកអ្នកវិភាគ បាន់ប៉ាន់ស្មានថា លើនាវានិមួយៗ មានមីស៊ីលនេះ ប្រមាណ ៤៥ គ្រាប់ ។

ជាធម្មតា មន្ទីរបញ្ចកោណ តែងទុកនាវាពិឃាត ៣ គ្រឿង នៅសមុទ្រមេឌីទែរ៉ាណេ ដោយដាក់ក្រោមបញ្ជាររបស់កងនាវាចម្បាំងទី៦ ចំណុះទ័ពជើងទឹក ហើយភារៈកិច្ចសំខាន់ គឺសម្រាប់វាយស្កាត់កាំជ្រួច (បង្ហារ) ។

ប៉ុន្តែ ទ័ពអាមេរិក ទើបចាត់ឲ្យនាវាដឹកជញ្ជូនទ័ពឡើងគោក USS San Antonio មកកាន់តំបន់នេះវិញ ។ នាវានេះ ដែលមានបណ្តាឧទ្ធម្ភាគចក្រ និងកងទ័ពថ្មើរជើងរាប់រយនាក់ អាចត្រូវបានបញ្ជូនមក សម្រាប់បម្រើឲ្យករណីជម្លៀសបន្ទាន់ ប្រតិភូការទូតរបស់អាមេរិក ក្នុងតំបន់នេះ ។

ស្របពេលគ្នានោះដែរ នាវាចម្បាំង១ក្រុម នាំមុខដោយនាវាផ្ទុកយន្តហោះ USS Nimitz កំពុងចាកចេញពីមហាសមុទ្រឥណ្ឌា ហើយនឹងមកដល់សមុទ្រក្រហម “ប៉ុន្មានថ្ងៃទៀត” នាវាផ្ទុកយន្តហោះ និងនាវាពិឃាត ៤ គ្រឿងទៀត អមដំណើរសុទ្ធសឹងផ្ទុកកាំជ្រួច Tomahawk ។ ក្រៅពីនោះ នៅមាននាវាល្បាតសមុទ្រ USS Princetion ផងដែរ ។

មន្ត្រី ការពារជាតិម្នាក់ទៀត ឲ្យដឹងថា ក្រុមនាវានាំមុខដោយនាវាផ្ទុកយន្តហោះនេះ ពុំមានភារៈកិច្ចពិសេសអ្វីទេ ក្រៅពីបង្ហាញវត្តមាននៅក្នុងតំបន់ ។ ប៉ុន្តែ បើចាំបាច់ ត្រូវឲ្យធ្វើប្រតិបត្តិការនោះ វានឹងបន្ថែមចំនួនមីស៊ីល Tomahawk ទ្វេដងលើស៊ីរី ។

ក្រោយពី កិច្ចសន្ទនានៅសេតវិមាន លោក អូបាម៉ា បានធ្វើដំណើរទៅកាន់ប្រទេសស៊ុយអែត ហើយក្រោយមក ទៅកាន់រុស្ស៊ី ដើម្បីចូលរួមសន្និសីទកំពូល G20 ៕

កងកម្លាំងស៊ីរី ប្រៀបជាមួយអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្ត

ប្រភពពី៖ ខ្មែរស្ថាបនា

Tuesday, September 3, 2013

ឃាតកម្មស្ត្រីម្នាក់ ត្រូវជនដៃដល់មិនស្គាល់មុខសម្លាប់ កាត់ក្បាលដាច់ត្រឹមក. នៅលើផ្លូវគ្រួសក្រហម ក្នុងក្រុមហ៊ុនទុមរីងរ៉ាប់ប៊ើ

ឧត្តរមានជ័យ៖ ស្ត្រីម្នាក់ត្រូវជនដៃដល់មិនស្គាល់មុខសម្លាប់កាត់ក្បាលដាច់ចេញពីស្មារ គួរឲ្យអាណោចអាធ័មនៅលើផ្លូវគ្រួសក្រហមនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនទុមរីងរ៉ាប់ប៊ើ ត្រូវបានគេសង្ស័យថាជារឿងករណីគំនុំសំលាប់បំបិទមាត់តាំងពីយប់ដោយសារតែនារីរងគ្រោះស្គាល់មុខជនដៃដល់ និងមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងជិតស្និតជាមួយគ្នា។

ហេតុការណ៍ធ្វើឲ្យភ្ញាក់ផ្អើលនេះ បានកើតឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃទី០៣ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣ ស្ថិតនៅក្នុងភូមិអូរតាម៉េង ឃុំអន្លង់វែង ស្រុកអន្លង់វែង ខេត្តឧត្តរមាន បន្ទាប់ពីកម្មករធ្វើការនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនទុមរីងរ៉ាប់ប៊ើ បានប្រទះឃើញសពស្រី្តរងគ្រោះ ត្រូវគេកាត់ដាច់ក្បាលនៅកណ្តាលផ្លូវគ្រួសក្រហម ចំងាយ៨០០ម៉ែត្រពីផ្លូវជាតិលេខ៦៧B ក្នុងភូមិសាស្ត្រក្រុមហ៊ុនទុមរីងរ៉ាប់ប៊ើ បន្ទាប់មកកម្មកររបស់ក្រុមហ៊ុន បានស្រែកឆោឡោនិងបានហៅអ្នកភូមិអូរតាម៉េង ព្រមទាំងផ្តល់ដំណឹងដល់សាច់ញាតិជនរងគ្រោះមកមើល ដោយត្រូវបានគេស្គាល់ច្បាស់ ថាស្ត្រីរងគ្រោះមាន ឈ្មោះ ព្រឹម សាវ៉ាន អាយុ២១ឆ្នាំ រស់នៅភូមិ-ឃុំកើតហេតុខាង។

ក្នុងករណីឃាតកម្មសម្លាប់ខាងលើ យោងតាមរបាយការណ៍របស់នគរបាលព្រហ្មទណ្ឌនៃស្នងការរដ្ឋានខេត្តឧត្តរមានជ័យ បានឲ្យដឹង សពស្ត្រីរងគ្រោះមានសភាពត្រូវជនដៃដល់សម្លាប់មានគ្នាច្រើននាក់ដោយប្រើប្រាស់សម្ភារៈមុតដូចជា ពូថៅ ឬកាំបិទ ឬដាវមុត នៅអំឡុងយប់រំលងអាធ្រាតុថ្ងៃទី០២ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១២ ដោយជនរងគ្រោះត្រូវបានជនមិនស្គាល់មុខអារ.ក ដាច់ពីលើស្មារយកទៅដាក់នៅកណ្តាលផ្លូវគ្រួសក្រហម។ តាមអាការៈភិនភាគសពនារីរងគ្រោះ អាចមានទំនាក់ទំនងនឹងជនដៃដល់ជាមួយគ្នាជិតស្និត ហើយជនដៃដល់ឆ្លៀតឱកាស ពេលនារីគ្រោះអាចស្រវឹង ឬដេកលក់ រួចសម្លាប់នៅកន្លែងផ្សេង រួចយកមកទំលាក់ចោលនៅក្នុងក្រុមហ៊ុនទុមរីងរ៉ាប់ប៊ើ ព្រោះដោយសារស្ថានភាពសពនារីរងគ្រោះ មិនមានស្លាកស្នាមប្រតាយប្រតប់ ហើយខោអាវពុំមានប្រឡាក់ដី រីឯឈាមពុំមានច្រើន នៅកន្លែងសពមានបន្សល់ទុកនូវម៉ូតូជនរងគ្រោះកញ្ចាស់ពុំមានស៊េរីឆ្នាំសល់តែឆ្អឹងនៅកន្លែងកើតហេតុ។

តាមប្រភពព័ត៌មានពីសាច់ញាតិជនរងគ្រោះបានឲ្យដឹងថា ស្ត្រីរងគ្រោះឈ្មោះ ព្រឹម សាវ៉ាន ខាងលើមានកូនចំនួន៣នាក់ ហើយបានបែកបាក់គ្នាជាមួយប្តីរបស់ខ្លួនប្រហែល៥ ទៅ៦ខែ ហើយនៅមុនកើតហេតុប្រហែលជាម៉ោង៥ល្ងាច ថ្ងៃទី០២ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣ នៅពេលនោះមានគេទូរស័ព្ទទៅនារីគ្រោះឲ្យទៅយកលុយ តែក្រុមគ្រួសារសាច់ញាតិមិនបានចាប់អារម្មណ៍ និងសួរនាំអ្វីឡើយ ស្រាប់តែនារីរងគ្រោះចេញទៅបាត់ពុំមានដំណឹង រីឯទូរស័ព្ទក៏តេមិនចូល ដោយស្មានថាទៅដេកលេងផ្ទះមិត្តភ័ក្តិ លុះព្រឹកថ្ងៃទី០៣ កញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣ ទើបគេផ្តល់ដំណឹងថា នារីរងគ្រោះត្រូវគេសម្លាប់កាត់ក្បាលចោល នៅផ្លូវគ្រួសក្រហមក្នុងក្រុមហ៊ុនទុមរីងរ៉ាប់ប៊ើ៕

ប្រភពពី៖ ក្រុងកម្ពុជា

អង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈចងក្រងកេរដំណែលបទភ្លេងបុរាណខ្មែរ

ក្រុមភ្លេងខ្មែរបុរាណសម្តែងបទភ្លេងចាស់ៗដែលជិតផុតរលត់។

ភ្នំពេញ — បទ«ស្តេចផ្ទុំ»ជាបទបុរាណខ្មែរមួយសម្រាប់លេងក្នុងពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ខ្មែរនាសម័យបុរាណ។ មង្គលការបែបបុរាណមានរយៈពេលយូររហូតដល់៧ថ្ងៃ។ បទចម្រៀងនេះជាបទមួយក្នុងចំណោមបទនិងតន្ត្រីខ្មែរបុរាណជាច្រើនដែលគេកម្រនឹងបានឮ ហើយកំពុងឈានទៅរកការបាត់បង់។

សព្វថ្ងៃនេះ ទម្រង់សិល្បៈបុរាណខ្មែរដែលជិតបាត់បង់ និងគេមិនសូវចាប់អារម្មណ៍ទាំងនេះត្រូវស្រាវជ្រាវនិងចងក្រងឡើងវិញដោយអង្គការមួយក្នុងស្រុកគឺអង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈ ហើយថ្មីៗនេះត្រូវបានចាក់បង្ហាញជារៀងរាល់ថ្ងៃក្នុងពិធីតាំងពិព័រណ៍មួយឈ្មោះថា «ការស្វែងរកទម្រង់សិល្បៈដែលបាត់បង់»។

ការតាំងពិព័រណ៍នេះគឺជាផ្នែកមួយក្នុងគម្រោងបណ្ណសារដែលមានរយៈពេល១ឆ្នាំរបស់អង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈ។ អង្គការនេះបានចងក្រងឯកសារទម្រង់សិល្បៈខ្មែរដែលជិតបាត់បង់សរុបចំនួន៤ទម្រង់ និងដែលផលិតដោយតន្រ្តីករវ័យចំណាស់ដែលនៅរស់រានមានជីវិត រួមមានតន្រ្តីភ្លេងការបុរាណ ស្មូត្រ កន្ទាំមីង (ឬភ្លេងបុណ្យសពបុរាណ) និងភ្លេងអារ័ក្ស។

សាធារណជនអាចចូលទស្សនាការតាំងពិព័រណ៍នេះបានដោយឥតគិតថ្លៃ ចាប់ផ្តើមពីថ្ងៃទី២៧ខែសីហារហូតថ្ងៃទី១៨ខែតុលា ជារៀងរាល់ថ្ងៃច័ន្ទដល់ថ្ងៃសុក្រ និងចាប់ពីម៉ោង៧ព្រឹកដល់៥ល្ងាច នៅទីស្នាក់ការរបស់អង្គការនេះតាមបណ្តោយផ្លូវសុធារស ជិតសំណង់ប៉ូលឌីង (Building)។

អ្នកស្រីម៉ារៀន ហ្គូម៉ាដ (Marion Gommard) មន្ត្រីទំនាក់ទំនងរបស់អង្គការសិល្បៈខ្មែរអមតៈថ្លែងថា គម្រោងនេះមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការអភិរក្សសិល្បៈបុរាណខ្មែរដែលជិតបាត់បង់។

អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «គម្រោងនេះគឺដើម្បីអភិរក្សទម្រង់សិល្បៈ និងផ្សព្វផ្សាយចំណេះដឹងទាំងនេះដល់ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ ពីព្រោះនេះពិតជាសិល្បៈដែលជាឫសគល់នៃវប្បធម៌ខ្មែរ។ ឧទាហរណ៍ដូចជាពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍បុរាណខ្មែរតាំងពីសម័យអង្គរមកគឺមានរយៈពេល៧ថ្ងៃ ប៉ុន្តែកាត់មកនៅតិចថ្ងៃ ហើយដែលលេងបទភ្លេងផ្សេងខុសពីទម្រង់ដើមទៅវិញ ជាដើម។ ដូច្នេះវាមានសារៈសំខាន់ណាស់ក្នុងការអភិរក្សទម្រង់សិល្បៈដែលកំពុងរងគ្រោះនិងជិតបាត់បង់ទាំងនេះ»។

ចាប់ពីខែមេសា ឆ្នាំ២០១២ ក្រុមការងាររបស់អង្គការនេះបានចាប់ផ្តើមធ្វើដំណើរចុះតាមបណ្តាខេត្តដើម្បីស្វែងរកទម្រង់សិល្បៈដែលលាក់ខ្លួនតាមភូមិស្រុកជនបទនានា។ នេះបើតាមអ្នកស្រីម៉ារៀន ហ្គូម៉ាដ។

អ្នកស្រីបន្តថា៖ «យើងមានសមាជិកក្រុមដែលមានគ្នាពី៣ទៅ៤នាក់ ដែលបានធ្វើដំណើរតាមខេត្តនានាដើម្បីរុករកវង់ភ្លេងបុរាណខ្មែរដែលយើងមិនដែលស្គាល់ពីមុន ហើយជាបន្តបន្ទាប់ យើងបានរកឃើញវង់ភ្លេងថ្មីៗ ដូចពេលនេះ។ នៅពេលយើងជួបក្រុមព្រឹទ្ធាចារ្យសិល្បករនៅមូលដ្ឋាន យើងបានថតសំឡេងពួកគាត់នៅហ្នឹងកន្លែង ហើយនាំពួកគាត់មកស្ទួឌីយោរបស់យើងនៅភ្នំពេញ ដើម្បីថតខ្សែអាត់សំឡេងដែលមានគុណភាពខ្ពស់»។

ជាលទ្ធផល ឯកសារតន្ត្រីបុរាណចំនួន៥វ៉ុល និងឯកសារវីដេអូចំនួន៣វ៉ុល ត្រូវបានផលិតដែល រួមបញ្ចូលទាំងបទសម្ភាសន៍ជាមួយព្រឹទ្ធាចារ្យតន្រ្តីករ។

តែគួរឱ្យស្តាយ ទោះបីជាការតាំងពិព័រណ៍នេះដាក់បង្ហាញជាសាធារណៈក៏ដោយ គេសង្កេតឃើញថា មិនសូវមានមនុស្សចូលទៅទស្សនាទេ ហើយថ្ងៃខ្លះពុំមានអ្នកចូលទស្សនាសោះក៏មាន។ ចំណែកឯ អ្នកចូលរួមទៀតសោត ភាគច្រើនសុទ្ធសឹងជាអ្នកឯកទេស និងចូលចិត្តខាងវប្បធម៌។

អ្នកស្រីម៉ារៀន ហ្គូម៉ាដយល់ថា បញ្ហានេះទំនងដោយសារការខ្វះព័ត៌មាននិងចំណាប់អារម្មណ៍ក្នុងកម្រិតបុគ្គល។

លោកជា សុភាព អាយុ២៨ឆ្នាំជាបុគ្គលិកអង្គការមួយ។ លោកជាអ្នកមកទស្សនាម្នាក់។

លោកនិយាយថា៖ «ជាអារម្មណ៍សោកស្តាយចំពោះអ្វីដែលបាត់បង់ ហើយសប្បាយរីករាយចំពោះអ្វីដែលនៅសេសសល់ ហើយត្រូវបានគេយកមកបង្ហាញសាធារណជន ហើយត្រូវបានគេជីកកកាយដើម្បីថែទាំទៅថ្ងៃខាងមុខ»។

អ្នកចូលរួមម្នាក់ទៀត លោកប្លេស គីឡង (Blaise Kilian) ជាបុគ្គលិកជំនាញនៅអង្គការយូណេស្កូ។ អ្នកស្រីអាចនិយាយភាសាខ្មែរបានយ៉ាងស្ទាត់ជំនាញ បន្ទាប់ពីរស់នៅប្រទេសកម្ពុជាអស់រយៈពេលជាង១៤ឆ្នាំ។

អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «កម្មវិធីនេះគេបានសិក្សា និងថតបទចម្រៀងទាក់ទងហ្នឹងប្រពៃណីខ្មែរ ដូចជាបទស្មូត និងបទអាពាហ៍ពិពាហ៍អញ្ចឹង។ គេបានសិក្សាមួយឆ្នាំកន្លះ ហើយគេបានបង្ហាញលទ្ធផលដល់យើង គួរឱ្យសរសើរ ព្រោះគេជួយអភិរក្សបទចម្រៀងជារបស់ខ្មែរផង ហើយគេជួយផ្សព្វផ្សាយផងដែរ។ ដូច្នេះខ្ញុំគិតថា ការងារហ្នឹងគឺល្អ ហើយគួរលើកទឹកចិត្តឱ្យគេបន្ត»។

ក្រៅពីការតាំងពិព័រណ៍ បទភ្លេងបុរាណទាំងនោះត្រូវបានចម្លងជាស៊ីឌីចំនួន៥០០០ឌីស្ហដើម្បីបានចែកចាយទៅតាមកន្លែងសាធារណៈនានា ដូចជា មជ្ឈមណ្ឌលសោតទស្សន៍បុប្ផាណា មជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាអំពីខ្មែរ បណ្ណាល័យជាតិនៃកម្ពុជា សកលវិទ្យាល័យ និងវត្តអារាមព្រះពុទ្ធសាសនាជាដើម។

គម្រោងនេះមានទឹកប្រាក់ជាងកន្លះលានដុល្លារ ដែលជាមូនិធិរបស់ស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាតាមរយៈមូលនិធិឯកអគ្គរដ្ឋទូតសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់អភិរក្សវប្បធម៌។

ឆ្លើយតបទៅហ្នឹងសំណួររបស់វីអូអេខេមរភាសា លោកសន ម៉ាកឃីនថូស (Sean McIntosh) អ្នកនាំពាក្យស្ថានទូតសហរដ្ឋអាមេរិកប្រចាំកម្ពុជាថ្លែងតាមសារអេឡិចត្រូនិចថា៖ «គម្រោងនេះបានពាំនាំតន្ត្រីករចំណាស់ៗដែលនៅរស់រានដ៏តិចតួចបំផុត ដើម្បីចងក្រងបទភ្លេង និងតន្ត្រីបុរាណទាំងនេះទុក។ ហើយគម្រោងនេះក៏នឹងធ្វើឱ្យទម្រង់តន្ត្រីខ្មែរដែលជិតបាត់បង់ទាំងនេះអាចទទួលបានជាសាធារណៈ និងដើម្បីអភិរក្សសម្រាប់មនុស្សជំនាន់ក្រោយ»។

លោកសន ម៉ាកឃីនថូសបន្ថែមថា៖ «គម្រោងវប្បធម៌នេះអនុញ្ញាតឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកបង្ហាញពីការគោរពរបស់ខ្លួនដល់វប្បធម៌ប្រទេសដទៃ ពីព្រោះមរតកវប្បធម៌រំឭកឱ្យយើងដឹងពីការចូលរួម និងបទពិសោធន៍នៃមនុស្សជាតិ»៕

ប្រភពពី៖ VOA

អ្នកសារព័ត៌មានខកចិត្តនឹងការមកដល់របស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន

រូបថតដោយ ណាត សុភាព

ក្រុមអ្នកសារព័ត៌មាន មានទាំងផ្នែកទូរទស្សន៍ វិទ្យុ កាសែត និងអនឡាញ សម្តែងការខកចិត្ត ដែលមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល អមដំណើរលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មកពីប្រទេសចិនវិញ មិនបានបើកសន្និសីទសារព័ត៌មានស្តីពីដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់ នាយករដ្ឋមន្ត្រី។

នៅរសៀលថ្ងៃអង្គារ ម៉ោងប្រមាណជា៣និង១០នាទី លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ បានមកដល់ប្រទេសកម្ពុជាវិញ បន្ទាប់ពីចូលរួមពិព័រណ៍អាស៊ាន-ចិន លើកទី១០ ដែលប្រព្រឹត្តទៅនៅទីក្រុងណាននីង ខេត្តក្វាងស៊ី សាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។

គណៈប្រតិភូ ដែលទៅទទួលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី នៅអាកាសយាន្តដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ មានរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង រដ្ឋមន្ត្រីទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី លោក សុខ អាន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការពារជាតិ លោក ទៀ បាញ់ និងរដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការបរទេស លោក ហោ ណាំហុង។

អ្នកសារព័ត៌មានសម្តែងការខកចិត្ត ដែលមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាល អមដំណើរ ដូចជារដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លោក ចម ប្រសិទ្ធ មិនបានបើកឲ្យមានសន្និសីទសារព័ត៌មាន នៅអាកាសយាន្តដ្ឋានអន្តរជាតិភ្នំពេញ ខណៈពួកគេបានរង់ចាំនៅក្នុងបន្ទប់។ នេះហាក់ដូចជាប្លែកខុសពីធម្មតា ដែលតែងតែមានមន្ត្រីណាមួយ ចេញមុខថ្លែងទៅកាន់អ្នកសារព័ត៌មានពីលទ្ធផលនៃការទទួលបានពីកិច្ចប្រជុំ។

អ្នកយកព័ត៌មានផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច របស់កាសែតភ្នំពេញប៉ុស្តិ៍ លោក ម៉ៃ គុណមករា សំដែងការខកចិត្តចំពោះការរង់ចាំយកព័ត៌មាន ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីហ៊ុន សែន និងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់ផ្សេងទៀត។ លោកបន្ថែមថា ទំនងជាមានអាថ៌កំបាំងអ្វីមួយទាក់ទងនឹងនយោបាយ ទើបមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាល មិនធ្វើសន្និសីទសារព័ត៌មាន ៖ "យើងគ្រាន់តែចង់ដឹងថា បញ្ហានៅពីក្រោយខ្នង ដែលគាត់មានជំនួបនោះ មានទាក់ទងនឹងនយោបាយឬក៏អត់ទេ ដោយសារពុំមានការធ្វើអត្ថាធិប្បាយ ទាក់ទងនឹងកិច្ចប្រជុំ អញ្ជឹងជាការសោកស្តាយ ក្នុងនាមយើងជាអ្នកយកព័ត៌មាន អ្នកតាមប្រមាញ់ព័ត៌មាន ហើយយើងចង់បាន ស្អីដែលថ្នាក់ដឹកនាំយើងដែលគាត់ខាងក្រៅ ហើយគាត់ពាំនាំអ្វីមកប្រទេសជាតិ ដើម្បីជំរាបប្រជាពលរដ្ឋយើងឲ្យបានដឹងពីដំណើរថ្មីៗនៃជំនួប"។

រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ស ខេង មានប្រសាសន៍ថា កាលដែលរដ្ឋមន្ត្រីដទៃទៀត មិនធ្វើសន្និសីទសារព័ត៌មាន ដោយសារពេលវេលា ៖ “មិនមានបំណងអ្វីមិនល្អទេ ដូចខ្ញុំបានជម្រាបអំបាញ់មិញអញ្ជឹង គឹថាពេលខ្លះក៏ធ្វើ ពេលខ្លះក៏មិនធ្វើ តាមការចាំបាច់”។

ក្នុងឱកាសទស្សនកិច្ចនេះ លោកនាយរដ្ឋមន្ត្រី បានជួបពិភាក្សាការងារជាមួយ លោក លី ខីឈាង (Li Keqiang) នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃក្រុមប្រឹក្សារដ្ឋចិន និងជួបជាមួយ លោក លី ជីហេង(Li Jiheng) អភិបាលខេត្តយូណាន់នៃសាធារណរដ្ឋប្រជាមានិតចិន។

មិនទាន់មានសេចក្តីរាយការណ៍ថាតើ លោក ហ៊ុន សែន បានចូលគាល់ព្រះមហាក្សត្រសម្ដេច ព្រះបរមនាថ នរោត្តមសីហមុនី ដែលកំពុងគង់ប្រថាប់នៅក្រុងប៉េកាំងឬយ៉ាងណា៕

ប្រភពពី៖ VOD

បទពិសោធន៍សង្រ្គាមអ៊ីរ៉ាក់ហាក់ដូចជាបានធ្វើឲ្យបស្ចិមលោករារែកក្នុងការវាយប្រហារស៊ីរី !

លោកប្រធានាធិបតីបារំាង François Hollande និងលោក Ahmad al-Jarba ប្រធានក្រុមប្រឆំាងស៊ីរី នៅវិមានប្រធានាធិបតីបារំាង
AFP PHOTO / KENZO TRIBOUILLARD

ក្នុង រយៈពេលប៉ុន្មានថ្ងៃចុងក្រោយនេះ គម្រោងនៃការវាយប្រហារប្រទេសស៊ីរីត្រូវបានគេមើលឃើញថា មានសន្ទុះយ៉ាងស្វាហាប់។ ស្រាប់តែនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៩ សីហាម្សិលមិញ អ្វីៗហាក់ដូចជាបានស្ងប់ស្ងាត់បន្តិចមកវិញ។ ទន្ទឹមគ្នានេះ នៅក្នុងប្រទេសអង់គ្លេសឯណោះ សភាមិនបានយល់ព្រមឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី David Cameron ចូលរួមធ្វើសង្រ្គាមប្រឆំាងស៊ីរីជាមួយអាមេរិក និងបារំាងទេ។ លោករដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការពារអាមេរិកបានបញ្ជាក់ថា អាមេរិកគោរពតាមការសម្រេចរបស់សភាអង់គ្លេស និងថា អាមេរិកកំពុងស្វែងរកសម្ព័ន្ធមិត្តផ្សេងទៀត។

មានប្រទេសមហាអំណាចចំនួន ៣ ដែលបានផ្តួចផ្តើមគំនិតវាយប្រហារស៊ីរីដោយគ្មានការអនុញ្ញាតពី ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ រួមមានអាមេរិក អង់គ្លេស និងប្រទេសបារំាង។ ប្រទេសទំាងបីនេះក៏បានបញ្ជូននាវាចម្បំាង និងយន្តហោះចម្បំាងរបស់ខ្លួនទៅដាក់ជិតប្រទេសស៊ីរីរួចជាស្រេច ពោលគឺរង់ចំាតែការផ្តើមប្រតិបត្តិការប៉ុណ្ណោះ។ ស្រាប់តែនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី២៩ សីហាម្សិលមិញ សភាអង់គ្លេសបែរជាបានបដិសេធមិនឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី David Cameron ចូលរួមធ្វើសង្រ្គាមប្រឆំាងស៊ីរីជាមួយបារំាង និងអាមេរិកទៅវិញ។

ពិតណាស់ថា អវត្តមានរបស់ប្រទេសអង់គ្លេសនៅក្នុងគម្រោងវាយប្រហារស៊ីរីពេលនេះ បានធ្វើឲ្យបារំាង ពិសេសអាមេរិកបាត់បង់សម្ព័ន្ធមិត្តមួយយ៉ាងសំខាន់របស់ខ្លួន។ តែលោករដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការពារជាតិអាមេរិក Chuck Hagel ដែលកំពុងបំពេញទស្សនកិច្ចក្នុងប្រទេសហ្វីល្លីពីនបានថ្លែងនៅថ្ងៃ នេះថា អាមេរិកគោរពតាមសេចក្តីសម្រេចរបស់សភាអង់គ្លេស និងថា អាមេរិកក៏កំពុងបន្តស្វែងរកដៃគូអន្តរជាតិផ្សេងទៀត។ នៅឯទីក្រុងវ៉ាស៊ីតោនឯណោះ សេតវិមានធ្លាប់បានធ្លោយពាក្យថា លោកអូបាម៉ាអាចនឹងសម្រេចបើកការវាយប្រហារស៊ីរីដោយកម្លំាងអាមេរិក តែមួយ ដោយមិនត្រូវបានជំនួយពីប្រទេសសម្ព័ន្ធមិត្តទេ។ ចំណែកអ្នកនំាពាក្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខជាតិអាមេរិកបានបញ្ជាក់ថា សេចក្តីសម្រេចរបស់លោកអូបាម៉ានឹងត្រូវផ្អែកលើផលប្រយោជន៍អាមេរិកំាង ជាធំ ហើយថា ប្រទេសណាដែលបានបំពានច្បាប់អន្តរជាតិស្តីពីការហាមប្រើអាវុធគីមីនឹង ត្រូវទទួលផលវិបាកដោយចៀសមិនរួច។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកអូបាម៉ាបានបញ្ជាក់រួចហើយថា លោកនៅមិនទាន់បានសម្រេចចិត្តយ៉ាងណានៅឡើយទេ។

ងាកមកមើលជំហររបស់ប្រទេសបារំាងឯណេះវិញ ទីក្រុងប៉ារីសហាក់ដូចជាមិនបានផ្លាស់ប្តូរជំហររបស់ខ្លួនទេ នៅចំពោះមុខអវត្តមានរបស់ប្រទេសអង់គ្លេស។ លោកប្រធានាធិបតី François Hollande បានប្រាប់ឲ្យដឹងនៅថ្ងៃនេះថា បារំាងត្រៀមខ្លួនចូលរួមធ្វើអន្តរាគមន៍នៅស៊ីរី ទោះបីជាគ្មានប្រទេសអង់គ្លេសក៏ដោយ និងថា ទង្វើសម្លាប់រង្គាលដោយប្រើអាវុធគីមីជាទង្វើមួយដែលមិនអាចអត់ទោស ឲ្យបានទេ។

ពិភពលោកមិនចង់ឃើញស៊ីរីក្លាយជាសង្រ្គាមអ៊ីរ៉ាក់ទី២

ការវាយប្រហារប្រទេសស៊ីរី គឺជារឿងមួយយ៉ាងរស៊ើបក្នុងកម្រិតតំបន់ និងអន្តរជាតិ។ គ្រប់គ្នាបានដឹងហើយថា បដិវត្តន៍ក្នុងពិភពអារ៉ាប់ដែលបានផ្ទុះដំបូងក្នុងប្រទេសទុយនេស៊ី បានធ្វើឲ្យថ្នាក់ដឹកនំាផ្តាច់ការក្នុងតំបន់ធ្លាក់ពីអំណាច បន្តបន្ទាប់គ្នា វាលើកលែងតែនៅស៊ីរីចេញ ដែលលោកប្រធានាធិបតីអាសាដបន្តផ្គើនសហគមន៍អន្តរជាតិតំាងពីជិត ២ឆ្នំាមកហើយ។

ការពិបាកកំចាត់របបលោកអាសាដបច្ចុប្បន្ន មកពីទីមួយ ការមិនឯកភាពគ្នានៅក្នុងរង្វង់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអចិន្រ្តៃយ៍នៃ អង្គការសហប្រជាជាតិ ព្រោះថា ក្នុងចំណោមប្រទេសសមាជិកទំាង ៥ មាន២ប្រទេស គឺចិន និងរុស្ស៊ីដែលបន្តគំាទ្ររបបលោកអាសាដ និងដែលមានសិទ្ធិវ៉េតូមិនឲ្យមានអន្តរាគមន៍យោធានៅស៊ីរី។ ដូច្នេះ អន្តរាគមន៍យោធាលើស៊ីរីក្រោមភ្លើងខៀវរបស់សហគមន៍អន្តរជាតិ គឺគ្មានថ្ងៃចេញរួចឡើយ។ អ៊ីចឹងហើយបានជានៅពេលនេះ និងក្រោមគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់អាមេរិក ទីក្រុងវ៉ាស៊ីតោនបានដើរបបួលសម្ព័ន្ធមិត្តឲ្យចូលរួមជាមួយខ្លួន។ តែពេលនេះ អាមេរិកបានបាត់បង់អង់គ្លេសដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តសំខាន់ម្នាក់។

ម្យ៉ាងទៀត អាមេរិកក៏កំពុងប្រឈមមុខនឹងក្រុមប្រទេសមហាអំណាចផ្សេងទៀតដូចយ៉ាង រុស្ស៊ី និងចិនដែលខ្លួនត្រូវការសម្រាប់ដោះស្រាយសំណុំរឿងពិភពលោកផ្សេងទៀត តែប្រទេសទំាងនោះបានគំាទ្ររបបស៊ីរីយ៉ាងណែនដៃ។ រុស្ស៊ីថែមទំាងបានបញ្ជូននាវាចម្បំាងទៅដាក់ក្បែរស៊ីរីដើម្បីជួយ ការពារស៊ីរី។ ចំណែកចិនក៏បានអំពាវនាវពិភពលោកឲ្យរួមគ្នាទប់ស្កាត់ការវាយប្រហារ លើស៊ីរីតាមផ្លូវយោធាដែរ។

ទន្ទឹមគ្នានេះ ការរារែក អាល់អែករបស់អាមេរិក បារំាង ព្រមទំាងការឆ្លើយបដិសេធរបស់សភាអង់គ្លេសពេលនេះ ក៏ដោយសារបទពិសោធន៍ក្នុងសម័យសង្រ្គាមអ៊ីរ៉ាក់កាលពី ១០ឆ្នំាមុន។ សង្រ្គាមអ៊ីរ៉ាក់ដែលកាលណោះ ក៏ត្រូវបានអាមេរិក និងសម្ព័ន្ធមិត្តធ្វើ ដោយគ្មានភ្លើងខៀវពីក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ និងយកលេសថា របបលោក Saddam Hussein មានផ្ទុកអាវុធប្រល័យលោក។ តែ ១០ឆ្នំាក្រោយមក គេនៅតែរកមិនទាន់អាចឃើញអាវុធប្រល័យលោករបស់លោក Saddam Hussein។

អ៊ីចឹងហើយបានជាសាធារណៈជនទូទៅហាក់ដូចជាមានការប្រយ័ត្នប្រយែង ច្រើនចំពោះការលើកឡើងរបស់អាមេរិកដែលថា របបស៊ីរីបានប្រើអាវុធគមីសម្លាប់ជនស៊ីវិល។ ទំាងក្រុមតំណាងរាស្រ្តអង់គ្លេស ក៏ដូចជាក្រុមតំណាងរាស្រ្តអាមេរិករបស់បក្សប្រឆំាង ពួកគេបានទាមទារឲ្យមានភស្តុតាងបន្ថែម និងអំពាវនាវឲ្យរង់ចំាលទ្ធផលនៃការអង្កេតរបស់ក្រុមអធិការអន្តរជាតិ ដែលនឹងបញ្ចប់បេសកកម្មនៅស៊ីរីនាចុងសប្តាហ៍នេះ។ អ្វីដែលពិភពលោកចង់ចៀសវាងមិនឲ្យកើតមានជាថ្មីនោះ គឺការប្រែក្លាយស៊ីរី ទៅជាសង្គ្រាមអ៊ីរ៉ាក់ទី២៕

ប្រភពពី៖ ខេមរភាសា

អាមេរិកកាន់តែឯកោដើម្បីធ្វើប្រតិបត្តិការយោធានៅស៊ីរី

ប្រធានាធិបតីអាមេរិកមានយោបល់ទៅលើសំណុំរឿងស៊ីរី កាលពីថ្ងៃសុក្រទី ៣០ សីហា ២០១៣
REUTERS/Kevin Lamarque

កាលពី ថ្ងៃសុក្រ ទី ៣០សីហា លោកប្រធានាធិបតី អាមេរិកអះអាងថា លោកមិនទាន់សំរេចចិត្តចុងក្រោយនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែ បានលើកឡើងពីជម្រើសអន្តរាគមន៍យោធារយៈពេលកំណត់មួយ នៅស៊ីរី។ នៅថ្ងៃសុក្រដដែល ប្រមុខកងទ័ពសម្ព័ន្ធមិត្តអូតង់បានបដិសេធមិនចូលរួមធ្វើ ប្រតិបត្តិការយោធាដោយផ្ទាល់នៅស៊ីរី។

អាមេរិកបានកំណត់រួចហើយ ជំហរ យុទ្ធសាស្រ្តរបស់ខ្លួននៅស៊ីរី ដោយមិនចាំបាច់រង់ចាំលទ្ធផលផ្លូវការរបស់ក្រុមស៊ើបអង្កេត អ.ស.ប។ កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ ប្រមុខការបរទេសអាមេរិក លោកJohn Kerry បានលើកឡើងថា ការងាររបស់ក្រុមស៊ើបអង្កេត អ.ស.បគ្រាន់តែនឹងផ្តល់ព័ត៌មានបន្ថែមប៉ុណ្ណោះ។ លោកJohn Kerry ហ៊ាននិយាយដូច្នេះ ក៏ព្រោះតែទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់អាមេរិករកឃើញព័ត៌មាន តាំងពីប៉ុន្មានថ្ងៃមកហើយ ដែលបង្ហាញថា រដ្ឋាភិបាលស៊ីរីបានប្រើប្រាស់អាវុធគីមីទៅលើសង្កាត់ នៅជាយក្រុងដាម៉ាស។

ដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលមតិសាធារណៈ ជាពិសេសប្រជាជន និងសភាអាមេរិក ប្រមុខការបរទេសអាមេរិកបានបង្ហាញឯកសារទាក់ទងនឹងការប្រើអាវុធគីមី ពីសំណាក់រដ្ឋាភិបាលលោកបាស្ហាអាល់អាសាដ។ ក្នុងឯកសារ៤ទំព័រ ប្រភពពីមន្រ្តីស៊ើបការណ៍សម្ងាត់ អាមេរិក និងដៃគូ បានលួចចាប់ ស្តាប់សំឡេងសន្ទនារបស់មន្រ្តីជំនាញអាវុធគីមី ស៊ីរីដែលបានទទួលបញ្ជាបេសកកម្មរៀបចំផលិតអាវុធគីមី គឺនៅបីថ្ងៃមុនហេតុការណ៍វាយប្រហារអាវុធគីមី។ នៅថ្ងៃវាយប្រហារទៀតសោត គឺនៅយប់ថ្ងៃពុធទី ២១ សីហា ផ្កាយរណបរបស់អាមេរិកបានថតចាប់បានរូបភាពបាញ់មីស៊ីលផ្ទួនៗចេញពី បន្ទាយទ័ពរដ្ឋាភិបាលស៊ីរី សំដៅសង្កាត់ដែលគ្រប់គ្រងដោយក្រុមឧទ្ទាមស៊ីរី។ ហើយ នៅប៉ុន្មាននាទីក្រោយ មក គេក៏ចាប់ឃើញរូបភាព វីដេអូរបស់ក្រុមប្រឆាំងស៊ីរី ដែលបង្ហាញពីកុមារ និងប្រជាជនដេកដួលស្លាប់ ដែលបើតាមការវិនិច្ឆ័យរបស់ក្រុមគ្រូពេទ្យ គឺមានទាក់ទងនឹងរោគសញ្ញា រងគ្រោះដោយអាវុធគីមី។ តាមរបាយការណ៍របស់ទីភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់អាមេរិក ជនរងគ្រោះដោយអាវុធគីមីនៅស៊ីរីមានជាង ១៤២៩នាក់ ក្នុងនោះមានកុមារ ៤២៦នាក់។

មួយវិញទៀត ដែលរដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសហ៊ាននិយាយថា អាមេរិកមានជំនឿមុតមាំថា គឺរដ្ឋាភិបាលលោកបាស្ហា អាល់អាសាដដែលបានប្រើអាវុធគីមី ក៏ព្រោះ នៅក្នុងសំឡេងដែលភ្នាក់ងារស៊ើបការណ៍សម្ងាត់អាមេរិក លួច ស្តាប់មន្រ្តីស៊ីរីដែលបាននិយាយឆ្លើយឆ្លងគ្នា សំដែងការព្រួយបារម្ភខ្លាចថា ក្រុមស៊ើបអង្កេត អ.ស.បចូលទៅរកឃើញភស្តុតាង ពីការប្រើអាវុធគីមី។

សម្រាប់រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាមេរិក វាច្បាស់ណាស់ថា គេត្រូវធ្វើអន្តរាគមន៍យោធាទៅលើស៊ីរីដោយខានមិនបាន ហើយអាមេរិកនឹងធ្វើជាមួយអូស្ត្រាលី និងប្រទេសអេមីរ៉ា អារ៉ាប់រួម។ គេមិនដឹងថា តើអន្តរាគមន៍យោធានឹងធ្វើនៅពេលណាទេ។ រដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសអាមេរិកបានត្រឹមតែលើកឡើង ពីការសហការជាមួយសម្ព័ន្ធមិត្តចាស់ ដូចជាបារំាង បន្ទាប់ពី អាមេរិកបានបាត់បង់ដៃគូអង់គ្លេស ដែលរដ្ឋសភាបានបោះឆ្នោតហាមមិនឲ្យរដ្ឋាភិបាលអង់គ្លេសចូលធ្វើ អន្តរាគមយោធាជាមួយអាមេរិក។

បន្ទាប់ពីអង់គ្លេស ប្រទេសនៅអឺរ៉ុបក្រៅពីបារាំង បានបង្ហាញការរារែកមិនចង់ចូលរួមក្នុងអន្តរាគមន៍យោធាជាមួយអាមេរិក។ អាល្លឺម៉ង់ បដិសេធរាល់លទ្ធភាពចូលរួមក្នុងអន្តរាគមន៍យោធា នៅស៊ីរី។ ទីក្រុងប៊ែឡាំងដែលចង់រង់ចាំលទ្ធផលការងាររបស់ក្រុមស៊ើបអង្កេតរបស់ អង្គការសហប្រជាជាតិ បាននិយាយថា ខ្លួន ត្រៀមគាំទ្រសកម្មភាពអន្តរជាតិ ទាំងឡាយណាដែលចេញដោយក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ តែប៉ុណ្ណោះ។ អង្គការអូតង់វិញ ដែលតាមពិតមានកងកម្លាំងរបស់ខ្លួន នៅប្រទេសតួកគី ជាប់ព្រំដែនជាមួយស៊ីរីរួចហើយនោះ បានបង្ហាញជំហរមិនចង់ចូលរួមដោយផ្ទាល់ក្នុងការវាយប្រហារយោធាលើ ស៊ីរី។ តាមលោកអគ្គលេខាធិការអង្គការអូតង់ គេមានភស្តុតាងច្បាស់ដែលបញ្ជាក់ថា របបស៊ីរីប្រើអាវុធគីមី ប៉ុន្តែ យ៉ាងណាក៏ដោយ អូតង់ នៅតែចង់ឲ្យមានការចរចាផ្លូវនយោបាយ ថ្នាក់អង្គការសហប្រជាជាតិ ជាងការប្រើកម្លាំង ធ្វើសង្រ្គាម។

នៅចំពោះមុខរារែករបស់ដៃគូសម្ព័ន្ធមិត្ត លោកអូបាម៉ាបានចេញមុខមកបន្ទន់ជំហររបស់អាមេរិក ដែលបើតាម ប្រមុខការបរទេសអាមេរិកថ្លែង នៅក្នុងសន្និសីទកាសែត នឹងធ្វើអន្តរាគមន៍យោធា ដោយខានមិនបាន។ លោកអូបាម៉ាបានចេញមកបកស្រាយថា លោកនៅមិនទាន់សម្រេចចិត្តជ្រើសរើសជម្រើសចុងក្រោយនៅឡើយទេ។ នៅក្នុងពេលប្រទេស អង់គ្លេស (សមាជិកមួយរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខរបស់ អ.ស.ប)បដិសេធមិនចូលរួមជាមួយអាមេរិក ហើយអង្គការអូតង់ក៏បង្ហាញជំហររារែកទៀតនោះ លោកអូបាម៉ាបានលើកឡើងពីបញ្ហាមនុស្សធម៌ ដើម្បីបញ្ចុះបញ្ចូលប្រទេសដៃគូឲ្យចូលរួមជាមួយខ្លួន និងបញ្ជាក់ពីភាពស្របច្បាប់ខាងមនុស្សធម៌របស់អាមេរិក ក្នុងរឿងធ្វើអន្តរាគមន៍យោធានៅស៊ីរី។ សម្រាប់អូបាម៉ា អាមេរិកមិនអាចទទួលយកបានការប្រើអាវុធគីមីដែលបានសម្លាប់មនុស្សស្រី និងកុមារ នៅស៊ីរី។

រដ្ឋបាលលោកអូបាម៉ាបាននិយាយធានាថា ការវាយប្រហារបើសិនជាមានទៅលើស៊ីរី គឺនឹងមានពេលកំណត់មួយ គឺនឹងមិនបណ្តាលឲ្យមានផលវិបាក ឬប៉ះពាល់រាលដាលទៅជាសង្រ្គាមបង្ហូរឈាម នៅតំបន់ដើមបូព៌ា ដូចជាការព្រួយបារម្ភរបស់ប្រទេសមួយចំនួនទេ។ អ៊ីស្រាអែល និងតួកគី ដែលជាសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាមេរិក ដែលមានព្រំដែនជាប់ស៊ីរី បានសំដែងការព្រួយបារម្ភដែលថា ការវាយប្រហាររបស់អាមេរិកមានរយៈពេលវែង និងដែលអាចបណ្តាលឲ្យមានប្រតិកម្មពីប្រទេសក្នុងតំបន់ ជាពិសេសអ៊ីរ៉ង់ និងរុស្ស៊ី។

ក្រុមស៊ើបអង្កេតរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រញាប់ប្រញាល់ចាកចេញពីទីក្រុងដាម៉ាស មុនពេលកំណត់

អ្នកយកព័ត៌មានប្រទេសលោកខាងលិចវាយតម្លៃថា ការប្រញាប់ចាកចេញពីស៊ីរី ក៏ព្រោះតែក្រុមស៊ើបអង្កេតអង្គការសហប្រជាជាតិ (១៣នាក់) ខ្លាចក្រែងមានការវាយប្រហារយោធារបស់អាមេរិក ទៅលើស៊ីរី។ កាលពីមួយថ្ងៃមុន គឺនៅយប់ថ្ងៃសុក្រ រដ្ឋបាលលោកអូបាម៉ាទើបតែបញ្ជាក់ពីជម្រើសអន្តរាគមន៍យោធា រយៈពេលមានកំណត់ នៅស៊ីរី។

ក្រុមស៊ើបអង្កេតអង្គការសហប្រជាជាតិបានប្រមូលភស្តុតាងយ៉ាងច្រើន ពីកន្លែងកើតហេតុ ពោលគឺកន្លែងដែលរងការវាយប្រហារអាវុធគីមី កាលពី១០ថ្ងៃ។ ហើយពួកគេ នឹងធ្វើដំណើរទៅទីក្រុងឡាអេ ដើម្បីវិភាគលើគំរូ ភស្តុតាងទាំងនោះ។ បើតាមអ្នកនាំពាក្យរបស់លោកបាន គីមូន អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ បាននិយាយថា គេបានបញ្ជូនការងារវាយតម្លៃជំហានដំបូងរបស់ក្រុមស៊ើបអង្កេត នៅស៊ីរី ទៅឲ្យក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខពិនិត្យមើលរួចហើយ កាលពីថ្ងៃសុក្រ។ ចំណែកលទ្ធផលផ្លូវការស្តីពីការមានប្រើអាវុធគីមី មែន ឬយ៉ាងណានោះ គឺគេត្រូវរង់ចាំពីរសប្តាហ៍ទៀត៕

ប្រភពពី៖ ខេមរភាសា

ឥណ្ឌាដាក់បញ្ចូលយន្តហោះដឹកជញ្ជូនទ័ពធំបំផុតនៅលើពិភពលោក ចូលក្នុងកងកម្លាំងការពារជាតិ

ឥណ្ឌា កាលពីថ្ងៃចន្ទ ម្សិលមិញនេះ បានដាក់បញ្ចូលទៅក្នុងកងកម្លាំងការពារជាតិរបស់ខ្លួន នូវប្រភេទយន្តហោះដឹកជញ្ជូនទ័ពដ៏ធំបំផុត នៅលើពិភពលោក C-17 Globemaster III ។

រដ្ឋមន្ត្រីការពារជាតិឥណ្ឌា A.K. Antony បាននិយាយថា ការដាក់បញ្ចូលជាផ្លូវការ នូវភេទយន្តហោះដឹកទ័ពធុនធ្ងន់ C-17 ទម្ងន់ ៧០ តោននេះ គឺដើម្បីបម្រើសេវាកម្មបន្ថែម នៅឯមូលដ្ឋានទ័ពអាកាស Hindon ដែលមានចម្ងាយ ៣០ គីឡូម៉ែត្រ ពីរដ្ឋរដ្ឋធានី New Delhi ។

លោក Antony បានបន្តថាៈ “ការដាក់បញ្ចូលយន្តហោះនេះ គឺជាដំណើរអភិវឌ្ឍន៍ដ៏ធំធេងមួយ សម្រាប់កងទ័ពឥណ្ឌា ហើយវានឹងប្រតិបត្តិតាមគម្រោងយុទ្ធសាស្ត្រដ៏ប៉ិនប្រសព្វមួយ និងក៏ជាប្រតិបត្តិការមិនមែនជាប្រពៃណីផងដែរ” ។

យន្តហោះនេះ ត្រូវបានផលិតឡើងដោយអាមេរិក អាចដឹកកងទ័ពបានប្រហែល ១៥០ នាក់ និងត្រូវបានបម្រុង ដើម្បីជំនួសឲ្យយន្តហោះ IL-76 ផលិតដោយរុស្ស៊ីដែលមានវ័យចំណាស់ទៅហើយ ។

សូមបញ្ជាក់ថា រហូតមកទល់ពេលនេះ ឥណ្ឌាបានទទួលយន្តដឹកជញ្ជូនទ័ព C-17 ចំនួន ៣ គ្រឿងហើយៗ រំពឹងថា នឹងទទួលយក ៧ គ្រឿងបន្ថែមទៀត នៅចុងឆ្នាំក្រោយនេះ ដែលស្ថិតនៅក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងមួយ ដែលឥណ្ឌាបានចុះហត្ថលេខាជាមួយសហរដ្ឋអាមេរិក កាលពីឆ្នាំ២០១១ ៕

ប្រភពពី៖ ខ្មែរស្ថាបនា

ស៊ីរី ជាជង្រុកស្តុកអាវុធគីមីដ៏សំខាន់មួយ និងមានប្រសិទ្ធិភាពនៅក្នុងពិភពលោក

រូបថតលោកប្រធានាធិបតីស៊ីរី អាសាដ

REUTERS/Khaled al-Hariri/Files

នៅ ក្នុងប្រទេសស៊ីរី អ្វីដែលបានធ្វើឲ្យសហគមន៍អន្តរជាតិកំពុងព្រួយបារម្ភ និងបញ្ចេញប្រតិកម្មខ្លំាងនោះ គឺការប្រើអាវុធគីមី។ រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃ និងឲ្យតែមានការផ្ទុះចេញនូវការប្រើអាវុធគីមីម្តងៗ រដ្ឋាភិបាល និងក្រុមប្រឆំាងតែងតែបានទម្លាក់កំហុសដាក់គ្នាទៅវិញ ទៅមក។ តើវត្តមានអាវុធគីមីនៅស៊ីរីបានចាប់កំណើតយ៉ាងដូចម្តេច និងថាតើមានប្រទេសណាខ្លះដែលបានជួយបណ្តុះបណ្តាលស៊ីរីឲ្យចេះ ផលិតអាវុធគីមី ?

អ្វីៗបានចាប់ផ្តើមដំបូងនៅដើមទសវត្សឆ្នំា ៨០ បន្ទាប់ពីប្រទេសស៊ីរីបានចាញ់សង្គ្រាមជាមួយប្រទេសអ៊ីស្រាអែលចំនួន ៣លើកបន្តបន្ទាប់គ្នា គឺឆ្នំា ១៩៦៧ ១៩៧៣ និងម្តងទៀតក្នុងឆ្នំា ១៩៨២។ គឺចាប់ពីពេលនោះហើយដែលស៊ីរីបានផ្តើមអភិវឌ្ឍកម្មវិធីអាវុធគីមី ស្ងាត់ៗដោយលើកយកហេតុផលថា អ៊ីស្រាអែលក៏បានលួចធ្វើការអភិវឌ្ឍន៍គ្រាប់បែកបរមាណូដែរ។ ទីក្រុងដាម៉ាសបានពន្យល់បកស្រាយថា ខ្លួនមិនអាចបោះបង់ចោលនូវកម្មវិធីអាវុធគីមីរបស់ខ្លួនបានទេ ដរាបណាអ៊ីស្រាអែលនៅតែជាប្រទេសគំរាមកំហែងសន្តិសុខចំពោះខ្លួននោះ។ ស៊ីរីបានចាប់ផ្តើមផលិតអាវុធគីមីដោយខ្លួនឯងក្នុងឆ្នំា ១៩៧១ នៅមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សា និងស្រាវជ្រាវក្នុងទីក្រុងដាម៉ាស។ សព្វថ្ងៃ មជ្ឈមណ្ឌលនេះជាអ្នកគ្រប់គ្រងកម្មវិធីអាវុធគីមីនៅក្នុងប្រទេសស៊ីរី។

នៅពេលចាប់ផ្តើមផលិតអាវុធគីមីលើកដំបូង ទីក្រុងដាម៉ាសអត់ស្គាល់បច្ចេកវិជ្ជា និងក៏គ្មានចំណេះដឹងផ្នែកវិទ្យាសាស្រ្តអ្វីដើម្បីផលិតអាវុធគីមីឲ្យ បានជោគជ័យដែរ។ តែជំនួយពីប្រទេសជិតខាង ក៏ដូចពីសម្ព័ន្ធមិត្តអឺរ៉ុបបានអនុញ្ញាតឲ្យស៊ីរីក្លាយជាប្រទេស ដែលអាចផលិតអាវុធគីមីប្រកបដោយគុណភាពខ្ពស់ និងដែលមានបរិមាណស្តុកដ៏សំខាន់មួយនៅក្នុងពិភពលោក។ បទពិសោធន៍ និងសមត្ថភាពនៃការផលិតអាវុធគីមីដែលស៊ីរីមានបច្ចុប្បន្ន គឺបានមកពីជំនួយរបស់អ្នកដទៃតែម្តង។

យោងតាមមជ្ឈមណ្ឌលសិក្សាផ្នែកសន្តិសុខអន្តរជាតិ និងគ្រប់គ្រងគ្រឿងសព្វាវុធឲ្យដឹងថា អេហ្ស៊ីប គឺជាប្រទេសទី១ដែលបានលក់សមាសភាពគមីទៅឲ្យស៊ីរី មុនសង្រ្គាម Kippour ក្នុងឆ្នំា ១៩៧៣។ តែតំាងពីទសវត្សឆ្នំា ៨០ មក ទីក្រុងដាម៉ាសក៏បានផ្តើមអភិវឌ្ឍកម្មវិធីអាវុធគីមីដោយខ្លួនឯង និងទទួលបានការជួយឧបត្ថម្ភពីសហភាពសូវៀត អ៊ីរ៉ង់ ចិន និងប្រទេសកូរ៉េខាងជើង។ ស៊ីរីមានទីតំាងផលិតអាវុធគីមីមិនតិចជាង ៤កន្លែងទេ។ យោងតាមក្រុមហ៊ុន Global Security មានសមាសភាពគីមីភាគច្រើនត្រូវបានស៊ីរីនំាចូលពីប្រទេសអឺរ៉ុប ដូចយ៉ាងហូឡង់ ស្វីស បារំាង អូទ្រីស និងអាល្លឺម៉ង់។ ពីប្រទេសបារំាង ទីក្រុងដាម៉ាសបានទិញផលិតផលថ្នំាពេទ្យមួយចំនួនដែលអាចយកទៅផ្សំ ធ្វើជាអាវុធគីមីបាន នេះបើយោងតាមក្រុមហ៊ុន Global Security។ ម្យ៉ាងទៀត រដ្ឋាភិបាលស៊ីរីក៏បាននំាចូលនូវផលិតផលគីមីមួយចំនួនដែលអាចប្រើ បាននៅក្នុងវិស័យកសិកម្មផង និងផ្សំធ្វើជាអាវុធគីមីគ្រប់ប្រភេទផង។

គឺទើបតែនៅក្រោយឆ្នំា ១៩៨៥ ទេ ដែលការនំាចូលសមាសភាពគីមីមានការលំបាកខ្លំាង ក្រោយពីអង្គការ Australia Group បានផ្តួចផ្តើមគំនិតឲ្យមានការពង្រឹងលើការនំាចេញផលិតផលគីមី។ អង្គការ Australia Group ត្រូវបានបង្កើតឡើងដោយមានការចូលរួមពីប្រទេសចំនួន ៤០ ដើម្បីប្រយុទ្ធប្រឆំាងនឹងការសាយភាយសារធាតុគីមី ក្រោយពីមានព្រឹត្តិការណ៍ប្រើអាវុធគីមីប្រឆំាងជនជាតិ Kurde ក្នុងប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់។ តំាងពីពេលនោះមក និងដើម្បីអាចបន្តការអភិវឌ្ឍន៍កម្មវិធីអាវុធគីមីរបស់ខ្លួន ទីក្រុងដាម៉ាសក៏បានងាកទៅរកតែសម្ព័ន្ធមិត្តចាក់ទឹកមិនលិចពីរ ប្រទេស គឺរុស្ស៊ី និងអ៊ីរ៉ង់។

យោងតាមក្រុមអ្នកឯកទេសយោធា ស៊ីរីច្រើនស្តុកសារធាតុគីមីរបស់ខ្លួនក្រោមទ្រង់ទ្រាយជាវត្ថុរាវនៅ ក្រោមដីយ៉ាងជ្រៅ និងដោយមានសន្តិសុខយ៉ាងត្រឹមត្រូវនៅតាមមូលដ្ឋានយោធាសំខាន់ៗរបស់ ខ្លួន។ ទន្ទឹមគ្នានេះ ក៏មានការស្តុកទុកនៅក្នុងរូងព្រៃភ្នំដាច់ស្រយាលដែរ។ តាមក្រុមអ្នកឯកទេសយោធាដដែល ស៊ីរីបានយកសារធាតុគីមីទៅដាក់នៅក្នុងក្បាលគ្រាប់មីស៊ីលអន្តរទ្វីប ឬមួយក៏នៅក្នុងក្បាលគ្រាប់កំាភ្លើងត្បាល់ជាដើម។ មានសារធាតុគីមីជាច្រើនប្រភេទដែលស៊ីរីបានផលិត ក្រោមរូបភាពជាឧស្ម័នគីមី តែអ្វីដែលគ្រប់គ្នាបាននិយាយ និងបានឮមកដល់ពេលនេះនោះ គឺការប្រើឧស្ម័នសារ៉ាង « Gaz sarin) ពីសំណាក់ទាហានស៊ីរីវាយប្រហារលើក្រុមប្រឆំាង។ ឧស្ម័នសារ៉ាង គឺជាឧស្ម័នពុលខ្លំាង និងដែលមានប្រតិកម្មផ្ទាល់យ៉ាងសាហាវលើប្រព័ន្ធសរសែប្រសាទរបស់មនុស្ស ក៏ដូចជាសត្វ។

រហូតមកដល់ពេលនេះ គេនៅតែមិនទាន់អាចដឹងបានទេថា តើស៊ីរីមានស្តុកបរមាណអាវុធគីមីប៉ុន្មានតោននោះ ហើយរហូតមកដល់ពេលនេះទៀត ក៏ក្រុមប្រទេសលោកខាងលិចដែលមានអាមេរិកជាមេខ្លោង ក៏នៅតែមិនទាន់អាចសន្និដ្ឋានថា របបក្រុងដាម៉ាសជាអ្នកប្រើអាវុធគីមីសម្លាប់ពលរដ្ឋខ្លួន។ តែទីក្រុងដាម៉ាសធ្លាប់បានបញ្ជាក់ម្តងហើយ ម្តងទៀតថា ខ្លួនប្រើអាវុធគីមីតែក្នុងករណីណាដែលមានការឈ្លានពានពីខាងក្រៅ តែប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺមិនបានប្រើដើម្បីសម្លាប់ពលរដ្ឋខ្លួនឯងទេ។ អ្វីដែលបស្ចិមលោកហ៊ានអះអាងនៅពេលនេះនោះគឺថា ស៊ីរី គឺជាជង្រុកស្តុកអាវុធគីមីមួយដ៏មានប្រសិទ្ធិភាពខ្ពស់នៅក្នុង ពិភពលោក។ តែទីក្រុងដាម៉ាសធ្លាប់បានបញ្ជាក់ម្តងហើយ ម្តងទៀតថា ខ្លួនប្រើអាវុធគីមីតែក្នុងករណីណាដែលមានការឈ្លានពានពីខាងក្រៅ តែប៉ុណ្ណោះ ពោលគឺមិនបានប្រើដើម្បីសម្លាប់ពលរដ្ឋខ្លួនឯងទេ។

គួររម្លឹកជូនថា ស៊ីរីមិនបានចុះហត្ថលេខាលើអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីការហាមប្រើ អាវុធគីមីទេ តែបានគំាទ្រការហាមមិនឲ្យប្រើអាវុធប្រល័យលោកនៅតំបន់ដើមបូព៌ា។ ចំណែកប្រទេសអ៊ីស្រាអែលវិញ ទីក្រុងហ៊្សេរុយសាឡិមបានចុះហត្ថលេខាលើអនុសញ្ញាអន្តរជាតិស្តីពីការ ហាមប្រើអាវុធគីមី តែនៅមិនទាន់បានឲ្យសច្ចាប័នទេ៕

ប្រភពពី៖ ខេមរភាសា

លោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ាសុំភ្លើងខៀវពីសភាអាមេរិក មុននឹងវាយប្រហារលើស៊ីរី

លោកប្រធានាធិបតីអាមេរិក អូបាម៉ា និងលោកអនុប្រធានាធបតី Joe Biden

REUTERS/Mike Theiler

លោក ប្រធានាធិបតីអាមេរិកបារ៉ាក់ អូបាម៉ាបានថ្លែងឲ្យដឹងនៅថ្ងៃសៅរិ៍ ទី៣១ សីហាថា លោកបានសម្រេចចិត្តរួចហើយក្នុងការប្រើកម្លំាងយោធាដើម្បីវាយប្រហារ ប្រទេសស៊ីរី។ ប៉ុន្តែមុននឹងអាចចាប់ផ្តើមយុទ្ធនាការនេះ លោកអូបាម៉ាបានត្រូវសុំការអនុញ្ញាតពីសភាអាមេរិកជាមុនសិន។ ដោយឡែកនៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី១ កញ្ញានេះ បណ្តារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសនៃសម្ព័ន្ធអារ៉ាប់ក៏បានបើក កិច្ចប្រជុំបន្ទាន់មួយនៅក្នុងទីក្រុងគែរ ប្រទេសអេហ្ស៊ីប។

តាមធម្មតា បណ្តារដ្ឋមន្រ្តីការបរទេសនៃសម្ព័ន្ធអារ៉ាប់គ្រោងនឹងបើកកិច្ចប្រជុំ នៅថ្ងៃអង្គារ ទី៣ កញ្ញាសប្តាហ៍ក្រោយ។ តែដោយមានសំណើបន្ទាន់ពីប្រទេសសមាជិកមួយចំនួន កិច្ចប្រជុំក៏បានសម្រេចបើកធ្វើនៅថ្ងៃអាទិត្យ ទី១ កញ្ញានេះ។ កម្មវត្ថុនៃកិច្ចប្រជុំ គឺដើម្បីជួយគំាទ្រអន្តរាគមន៍យោធាអន្តរជាតិលើប្រទេសស៊ីរី និងស្វែងរកសេចក្តីសម្រេចចិត្តមួយដើម្បីដាក់ទ័ណ្ឌកម្មលើរបបក្រុង ដាម៉ាសដែលបានប្រើអាវុធគីមីសម្លាប់ជនស៊ីវិលកាលពីថ្ងៃទី២១ សីហា។ សម្រាប់ក្រុមប្រទេសលោកខាងលិច សម្ព័ន្ធអារ៉ាប់ គឺជាសម្ព័ន្ធមិត្តមួយមិនអាចខ្វះបាននៅក្នុងប្រតិបត្តិការយោធាលើ ប្រទេសស៊ីរី។ តែមានប្រទេសសមាជិកខ្លះនៃសម្ព័ន្ធអារ៉ាប់កំពុងបន្តខ្វែងគំនិតគ្នា ចំពោះប្រតិបត្តិការយោធាអន្តរជាតិលើស៊ីរី ដូចដែលពួកគេធ្លាប់និយាយមិនចុះសម្រុងគ្នាកន្លងមក នៅពេលណាដែលមានប្រទេសអារ៉ាប់ណាមួយទទួលរងការវាយប្រហារយោធាពី ក្រុមប្រទេសបស្ចិមលោក។

នៅម្ខាង មានប្រទេសអារ៉ាប៊ីសាអូឌីត និងកាតារដែលបានចេញមុខគំាទ្រក្រុមប្រឆំាងស៊ីរីតំាងតែពីដើមមក ម្ល៉េះ។ ប្រទេសទំាងពីរនេះបានសម្លឹងឃើញអន្តរាគមន៍យោធាអន្តរជាតិលើស៊ីរីថា ជាទង្វើផ្តួលរំលំរបបស៊ីរីស្របច្បាប់របស់លោកប្រធានាធិបតីអាសាដ។ នៅម្ខាងទៀត មានប្រទេសអាល់ហ្សេរី អេហ្ស៊ីប និងទុយនេស៊ីដែលបានប្រឆំាងដាច់ខាតនឹងអន្តរាគមន៍យោធាអន្តរជាតិ។ ប្រទេសទំាងបីនេះបានលើកយកហេតុផលសន្តិសុខ ដោយសារតែខ្លួនមានទីតំាងភូមិសាស្រ្តក្បែរប្រទេសស៊ីរី។ ចំណែកប្រទេសលីបង់ និងហ្ស៊កដានីក៏មិនចង់ឲ្យមានអន្តរាគមន៍ដែរ។ តែអ្វីដែលសម្ព័ន្ធអារ៉ាប់បានឯកភាពគ្នាកន្លងមក គឺការចាត់ទុកទង្វើប្រើអាវុធគីមីសម្លាប់ជនស៊ីវិលនៅស៊ីរីថា ជាឧក្រិដ្ឋកម្មគួរឲ្យរន្ធត់ដែលរដ្ឋាភិបាលស៊ីរីជាអ្នកទទួលខុសត្រូវ ទំាងស្រុង។

នៅថ្ងៃនេះ បើសម្ព័ន្ធអារ៉ាប់ឯកភាពគ្នាក្នុងដាក់ទ័ណ្ឌកម្មលើរដ្ឋាភិបាលស៊ីរី និងគំាទ្រឲ្យមានអន្តរាគមន៍យោធាអន្តរជាតិលើស៊ីរី សម្ព័ន្ធអារ៉ាប់ប្រាកដជាអំពាវនាវឲ្យធ្វើឡើង ក្នុងក្របខ័ណ្ឌអង្គការសហប្រជាជាតិ មានន័យថា មិនមែនអាមេរិក បារំាង ឬមួយក៏ក្រុមសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់អាមេរិក ជាអ្នកសម្រេចទេ។

លោកអូបាម៉ាមិនចំាបាច់សុំភ្លើងខៀវពីសភាទេ

តាមធម្មតា លោកអូបាម៉ាមិនចំាបាច់សុំភ្លើងខៀវពីសភា ដើម្បីប្រើកម្លំាងទ័ពវាយប្រហារប្រទេសណាមួយទេ ប្រសិនបើលោកពិនិត្យទៅឃើញថា ទង្វើរបស់ថ្នាក់ដឹកនំាប្រទេសនោះ គឺជាទង្វើអមនុស្សធម៌ និងដែលអាចបង្កអសន្តិសុខ ឬមួយក៏នំាឲ្យប៉ះពាល់ដល់ផលប្រយោជន៍អាមេរិកំាង។ ជាទូទៅ និងមុនសម្រេចចិត្តវាយប្រហារតែម្នាក់ឯង ប្រធានាធិបតីអាមេរិកតែងតែបានព្យាយាមប្រមែប្រមូលសម្ព័ន្ធមិត្ត ដោយឆ្លងកាត់ភ្លើងខៀវរបស់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខអង្គការសហប្រជាជាតិ។ តែនៅពេលណាដែលគ្មានការឯកភាពនៅក្នុងរង្វង់ក្រុមប្រឹក្សាសន្តិសុខ ប្រធានាធិបតីក៏ចាប់ផ្តើមនិយាយបញ្ចុះបញ្ចូលសម្ព័ន្ធមិត្តរបស់ខ្លួន។ តែនៅទីបំផុត មាន ឬក៏គ្មានសម្ព័ន្ធមិត្តចូលរួម ប្រធានាធិបតីអាចចាត់ការដោយខ្លួនឯង ដោយមិនបាច់ទំាងសុំការអនុញ្ញាតពីសភាផង។ ជាក់ស្តែង ការវាយប្រហារប្រទេសអ៊ីរ៉ាក់ក្នុងឆ្នំា ២០០៣ ដោយលោក George W Bush។

លោកអូបាម៉ាបានពន្យល់រួចហើយថា លោកមានអំណាចគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការសម្រេចចិត្តតែម្នាក់ឯង ដោយមិនត្រូវការសុំភ្លើងខៀវពីសភាទេ តែលោកយល់ថា បើមានការឯកភាពពីសភាបន្ថែមទៀតនោះ ប្រតិបត្តិការយោធារបស់អាមេរិកនៅស៊ីរីនឹងកាន់តែមានឥទ្ធិពលខ្លំាង និងមានទម្ងន់ថែមទៀត។

តែបើគេពិនិត្យឲ្យបានស៊ីជម្រៅបន្តិចឃើញថា នេះអាចជាយុទ្ធសាស្រ្តមួយរបស់លោកអូបាម៉ា ព្រោះថា ទី១ លោកចង់បង្វែរការសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួន ទៅជាការសម្រេចចិត្តរបស់សភាដែលគណបក្សប្រឆំាងមានសម្លេងភាគច្រើន។ ក្នុងករណីដែលអន្តរាគមន៍យោធានៅស៊ីរីទទួលបានជោគជ័យ លោកអូបាម៉ាអាចបញ្ចេញមោទនភាពរបស់ខ្លួន តែបែរជាបរាជ័យទៅវិញនោះ លោកអូបាម៉ាអាចនិយាយថា សភាក៏មានចំណែកទទួលខុសត្រូវដែរ។

ទី២ លោកអូបាម៉ាចង់ពន្យារពេលបន្ថែមទៀត ព្រោះថាសភាអាមេរិកនឹងចូលបវេសនកាលនៅថ្ងៃទី៩ កញ្ញា។ ដូច្នេះចាប់ពីពេលនេះទៅ លោកអូបាម៉ាអាចបន្តស្វែងរកសម្ព័ន្ធមិត្ត ក្រៅពីបារំាង ក៏ដូចជាបន្តនិយាយបញ្ចុះបញ្ចូលចិន និងរស្ស៊ីនាឱកាសជំនួបកំពូល G២០ នៅរុស្ស៊ីនាថ្ងៃទី៤ និង៥ កញ្ញាខាងមុខ និងទី៣ អាចថា លោកអូបាម៉ាមិនមែនជាអ្នកចូលចិត្តសង្រ្គាម ឬមួយក៏លោកមិនចង់ចាយលុយ ចំពេលដែលអាមេរិកកំពុងមានវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ច។

ការសុំភ្លើងខៀវពីសភា ជារឿងប្រថុយប្រថានរបស់លោកអូបាម៉ា!

នៅសហរដ្ឋអាមេរិកសព្វថ្ងៃ គណបក្សប្រជាធិបតេយ្យរបស់លោកអូបាម៉ាមានសម្លេងភាគច្រើននៅក្នុង ព្រឹទ្ធសភា។ ដូច្នេះ លោកអូបាម៉ាមិនបារម្ភពីការបោះឆ្នោតប្រឆំាងនៅព្រឹទ្ធសភាទេ។ គឺនៅរដ្ឋសភាដែលលោកអូបាម៉ាត្រូវបារម្ភ ព្រោះថា គណបក្សប្រឆំាង គឺគណបក្សសាធារណរដ្ឋ ជាអ្នកមានសម្លេងភាគច្រើន។ ដូច្នេះ ពួកគេអាចបោះឆ្នោតប្រឆំាងនឹងសំណើរបស់លោកអូបាម៉ា ដូចដែលពួកគេធ្លាប់បានធ្វើកន្លងមក ទាក់ទងនឹងគម្រោងកំណែទម្រង់ផ្ទែក្នុងមួយចំនួនរបស់លោកអូបាម៉ា។ ជាក់ស្តែង កំណែទម្រង់លើការប្រើអាវុធ ថវិកា ឬមួយក៏អន្តោប្រវេសន៍។

នៅពេលនេះទៀត និងដើម្បីឲ្យសំណើរបស់ខ្លួនអាចចេញរួច លោកអូបាម៉ាត្រូវការសម្លេងគំាទ្រពីគណបក្សសាធារណរដ្ឋ។ តែអ្វីដែលគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះគឺថា សំណើសុំអន្តរាគមន៍យោធានៅស៊ីរីរបស់លោកអូបាម៉ានាពេលនេះ គឺជាប្រធានបទពិសេសមួយដែលមានការគំាទ្រ និងប្រឆំាងពីក្រុមគណបក្សរបស់លោកអូបាម៉ា និងគណបក្សប្រឆំាង។ នៅម្ខាង គឺពួកអ្នកសន្តិភាពនិយម នៅម្ខាងទៀត គឺពួកអ្នកឯកានិយម រីឯនៅចន្លោះកណ្តាល គឺក្រុមអ្នកដែលមិនអាចបំភ្លេចសង្រ្គាមជូរចត់នៅអ៊ីរ៉ាក់ឆ្នំា ២០០៣ ដោយពួកគេចង់បានការធានាបន្ថែមទៀតថា ភស្តុតាងប្រើអាវុធគីមីនៅស៊ីរី ពិតជាភស្តុតាងមួយជាក់ច្បាស់ មិនច្រឡំដូចនៅអ៊ីរ៉ាក់ទេ។

ដូច្នេះ គេត្រូវរង់ចំាមើលនៅក្រោយថ្ងៃទី៩ កញ្ញា ថ្ងៃចូលបវេសនកាលរបស់សភាអាមេរិកំាងទើបដឹងថា តើមាន ឬមិនមានសង្រ្គាមប្រឆំាងស៊ីរី។ តែលោកអូបាម៉ាបានបញ្ជាក់រួចហើយថា ទ័ពអាមេរិកបានដាក់ពង្រាយអាវុធ និងត្រៀមខ្លួនដើម្បីបើកប្រតិបត្តិការនៅថ្ងៃស្អែក នៅសប្តាហ៍ក្រោយ ឬមួយក៏នៅខែខាងមុខ។ សម្រាប់រូបលោកអូបាម៉ា លោកក៏បានត្រៀមខ្លួនជាស្រេចដើម្បីចេញបញ្ជា៕

ប្រភពពី៖ ខេមរភាសា

លោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ជាប់កុនក្នុងសំណុំរឿងស៊ីរីដោយសារភាពរារែករបស់លោកអូបាម៉ា

លោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ និងលោកបារ៉ាក់ អូបាម៉ា នៅសេតវិមាន កាលពីថ្ងៃទី១៨ ឧសភា ២០១២ (រូបថតឯកសារ)

REUTERS/Jeff Haynes

បារាំងគឺជាប្រទេសដែលបានចេញមុខចេញមាត់ខ្លាំងជាងគេ ជាមួយអាមេរិក ក្នុងគម្រោងវាយប្រហារលើរបបដឹកនាំលោកបាស្ហា អាល់អាសាដ ដែលគេចោទថាបានប្រើអាវុធគីមីវាយប្រហារលើប្រជាជនស៊ីវិល។ ក៏ប៉ុន្តែ ការសម្រេចរបស់លោកអូបាម៉ា ដែលរុញបញ្ហាស៊ីរីទៅឲ្យសភាជាអ្នកអនុម័ត កំពុងតែធ្វើឲ្យលោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ កំពុងស្ថិតនៅក្នុងភាពឯកោ ក្នុងសំណុំរឿងស៊ីរីនេះ។

សំណួរ-នាយករដ្ឋន្រ្តីអង់គ្លេសបានប្រកាសដកខ្លួន ពីគម្រោងវាយប្រហារលើស៊ីរី ដោយសារតែសភាអង់គ្លេសបានបោះឆ្នោតជំទាស់។ ចំណែកឯលោកអូបាម៉ាក៏បានរុញបញ្ហាស៊ីរីទៅឲ្យសភាអាមេរិកជាអ្នក សម្រេចដែរ។ ចុះរដ្ឋាភិបាលបារាំងវិញ? តើលោកប្រធានាធិបតី ហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ គ្រោងជ្រើសរើសយកផ្លូវណាដែរ?

លោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ បានចាត់ឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ្សង់ម៉ាក់ អេរ៉ូ (Jean-Marc Ayrault) ជួបប្រជុំជាមួយថ្នាក់ដឹកនាំសភាបារាំង នៅយប់ថ្ងៃចន្ទ ដើម្បីបង្ហាញអំពីភស្តុតាង ដែលទីភ្នាក់ងារចារកិច្ចបារាំងប្រមូលបាន ហើយដែលបញ្ជាក់ ពីការវាយប្រហារដោយអាវុធគីមីនៅស៊ីរី។

ក្រៅពីនេះ លោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ ដូចជាគ្មានជម្រើសអ្វី ក្រៅពីរង់ចាំការសម្រេចរបស់សភាអាមេរិកនោះទេ ពីព្រោះបារាំងមិនមានសមត្ថភាពខាងយោធា ហើយក៏មិនមានឆន្ទៈនយោបាយ ក្នុងការបើកប្រតិបត្តិការយោធានៅស៊ីរី តែម្នាក់ឯងនោះដែរ។

ការណ៍ដែលលោកអូបាម៉ាសម្រេចរុញសំណុំរឿងស៊ីរី ទៅឲ្យសភាជាអ្នកសម្រេច កំពុងតែធ្វើឲ្យលោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ ស្ថិតក្នុងភាពឯកោ ហើយកំពុងតែទទួលរងនូវការរិះគន់ ពីសំណាក់បក្សប្រឆាំង នៅក្នុងប្រទេសបារាំង។

កាសែតបារាំង ចេញផ្សាយ នៅថ្ងៃចន្ទនេះ បាននាំគ្នាធ្វើបទអត្ថាធិប្បាយ ដោយមានអត្ថន័យជារួមថា “លោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ កំពុងតែជាប់អន្ទាក់លោកអូបាម៉ា ក្នុងសំណុំរឿងស៊ីរី”។

យើងឃើញថា ក្រោយពីលោកដេវីដ កាម៉េរ៉ន (David Cameron) នាយករដ្ឋមន្រ្តីអង់គ្លេស ប្រកាសដកខ្លួនចេញពីគម្រោងវាយប្រហារលើស៊ីរី លោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ បានប្រកាសថាបារាំងមិនផ្លាស់ប្តូរជំហររបស់ខ្លួនទេ ពោលគឺ បារាំងចង់ដាក់ទោសរដ្ឋាភិបាលស៊ីរី ដែលប្រើអាវុធគីមីលើជនស៊ីវិល។ ក្នុងបទសម្ភាសន៍ជាមួយកាសែតបារាំង Le Monde លោកហូឡង់ បានបញ្ជាក់ទៀតថា បារាំងចង់ឲ្យប្រតិបត្តិការយោធានៅស៊ីរីបើកធ្វើនៅពេលឆាប់ៗ។ ជំហរឥតងាករេរបស់លោកហូឡង់នេះ រហូតបានធ្វើឲ្យលោកចន ឃែរី លើកសរសើរបារាំងជាសាធារណៈ ដោយចាត់ទុកបារាំងថាជាសម្ព័ន្ធមិត្តដ៏ចំណាស់បំផុតរបស់អាមេរិក។ ក៏ប៉ុន្តែ នៅទីបំផុតទៅ លោកអូបាម៉ាខ្លួនឯងក៏មិនហ៊ានសម្រេចវាយប្រហារលើស៊ីរី ហើយលោកហូឡង់ ក៏ត្រូវនៅឯកោម្នាក់ឯង មិនដឹងជាទៅផ្លូវណា។

សំណួរ-នៅបារាំង មុននឹងបើកធ្វើប្រតិបត្តិការយោធានៅបរទេស តើប្រធានាធិបតីត្រូវទៅសុំការអនុញ្ញាតពីសភាដែរឬទេ?

យោងតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញបារាំង ប្រធានាធិបតីបារាំង គឺជាអគ្គបញ្ជាការកងទ័ព ដែលមានអំណាចទ័ព ហើយមានអំណាចសម្រេចបើកប្រតិបត្តិការយោធានៅបរទេស ដោយមិនចាំបាច់សុំការអនុញ្ញាតពីសភាទេ។

អ្វីដែលប្រធានាធិបតីបារាំងត្រូវធ្វើ គឺជូនដំណឹងទៅសភា អំពីសេចក្តីសម្រេចបើកប្រតិបត្តិការយោធានៅក្រៅប្រទេស ហើយបន្ទាប់មកទៀត ប្រសិនបើប្រតិបត្តិការយោធានេះ អូសបន្លាយពេលយូរ ទើបរដ្ឋាភិបាលត្រូវសុំការអនុញ្ញាតពីសភា ដើម្បីបន្តប្រតិបត្តិការនេះតទៅទៀត។

នៅក្នុងគម្រោងបើកប្រតិបត្តការយោធានៅស៊ីរីនេះ លោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ បានកោះប្រជុំសភារួចហើយ នៅថ្ងៃពុធ ៤កញ្ញាខាងមុខនេះ។ ក្នុងកិច្ចប្រជុំនេះ សភាបារាំងគ្រាន់តែធ្វើការជជែកដេញដោលគ្នា តែមិនមានការបោះឆ្នោតអនុម័តលើគម្រោងវាយប្រហារលើស៊ីរីនេះទេ។

សំណួរ-ក៏ប៉ុន្តែ បើសិនជាលោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ ចង់ដាក់បញ្ហាស៊ីរីនេះទៅឲ្យសភាជាអ្នកបោះឆ្នោតសម្រេច តើច្បាប់បារាំងអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើបែបនេះបានដែរឬទេ?

លោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ អាចដាក់បញ្ហាស៊ីរីទៅឲ្យសភាជាអ្នកបោះឆ្នោតសម្រេច ដោយគ្មានច្បាប់ណាហាមឃាត់នោះទេ។ កន្លងមក គេក៏ធ្លាប់ឃើញមានករណីបែបនេះកើតឡើងដែរ គឺ កាលពីសម័យសង្រ្គាមអ៊ីរ៉ាក់ ឆ្នាំ១៩៩១ ប្រធានាធិបតីបារាំង លោកហ្វ្រង់ស័រ មីតេរ៉ង់ (François Mitterand) បានទៅសុំការអនុញ្ញាតពីសភា មុននឹងបញ្ជូនទាហានបារាំង ទៅអ៊ីរ៉ាក់។

តាមពិត នៅអាមេរិក បើតាមរដ្ឋធម្មនុញ្ញ លោកអូបាម៉ាក៏មិនចាំបាច់ត្រូវសុំការអនុញ្ញាតពីសភាដែរ ដើម្បីបើកប្រតិបត្តិការយោធានៅស៊ីរី។ ក៏ប៉ុន្តែ ប្រហែលជាលោកអូបាម៉ាមិនចង់ទទួលអម្រែកតែម្នាក់ឯង ទើបរុញបញ្ហានេះទៅឲ្យសភា។

ក៏ប៉ុន្តែ រហូតមកទល់ពេលនេះ លោកហូឡង់មិនបានសម្រេចដើរតាមផ្លូវដូចលោកអូបាម៉ានេះទេ។ មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់នៃគណបក្សសង្គមនិយម (Parti Socialiste) ដែលជាបក្សកាន់អំណាច បានអះអាងថា លោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ ទំនងជាមិនផ្លាស់ប្តូរជំហរនេះទេ។ ម្យ៉ាងទៀត ប្រធានគណបក្ស UMP ដែលជាបក្សប្រឆាំងធំជាងគេ នៅបារាំង ទើបនឹងបានប្រកាសនៅថ្ងៃចន្ទនេះថា ការធ្វើអន្តរាគមន៍យោធានៅស៊ីរី គឺត្រូវទុកឲ្យលោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ ជាអ្នកសម្រេច ដោយមិនចាំបាច់សុំការអនុញ្ញតពីសភាទេ។

ក៏ប៉ុន្តែ បើទោះបីជាលោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ សម្រេចដាក់ ឬមិនដាក់សំណុំរឿងស៊ីរីឲ្យសភាបារាំងអនុម័ត មុននឹងបើកប្រតិបត្តិការយោធានៅស៊ីរី លោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ ប្រាកជានឹងត្រូវរង់ចាំការអនុញ្ញាតពីសភាដែរ។ មិនមែនចាំការអនុញ្ញាតិពីសភាបារាំងទេ ប៉ុន្តែ ការអនុញ្ញាតពីសភាអាមេរិក ពីព្រោះថា បើមិនមានការអនុញ្ញាតពីសភាអាមេរិក លោកអូបាម៉ាក៏មិនបើកការវាយប្រហារលើស៊ីរី ហើយបើគ្មានអាមេរិក ក៏លោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ ក៏ពិបាកនឹងចេញមុខទៅវាយប្រហារលើស៊ីរីតែម្នាក់ឯងដែរ។

ដូច្នេះ ការណ៍ដែលលោកអូបាម៉ាសម្រេចដាក់សំណុំរឿងស៊ីរី ទៅឲ្យសភាអនុម័ត វាធ្វើឲ្យលោកហ្វ្រង់ស័រ ហូឡង់ ស្ថិតក្នុងស្ថានភាពដ៏លំបាកមួយ ក្នុងន័យថា ក្នុងនាមជាប្រធានាធិបតីនៃប្រទេសអធិបតេយ្យមួយ ហើយជាប្រទេសមហាអំណាចយោធាមួយដែរ ប៉ុន្តែ ត្រូវរង់ចាំការសម្រេចពីសភារបស់ប្រទេសផ្សេង ដើម្បីបើកប្រតិបត្តិការយោធានៅស៊ីរី៕

ប្រភពពី៖ ខេមរភាសា

Monday, September 2, 2013

មានវិបត្តិក្នុងគ្រួសារ ចាក់សាំងដុតខ្លួនរលាករលួយ តាំងពីក្បាលរហូតដល់ចុងជើង

ខេត្តពោធិ៍សាត់ ៖ ស្ត្រីម្នាក់បានសម្រេចចិត្ត ចាក់សាំងដុតសម្លាប់ខ្លួនឯង ដោយសារតែមានភាពតានតឹង ក្នុងគ្រួសារដោះស្រាយមិនចេញ ហើយកូនៗរបស់គាត់ តែងតែមានរឿងរ៉ាវឈ្លោះប្រកែក ជាមួយឪពុកចុង មិនសូវលោះពេលណាឡើយ ប៉ុន្តែការប៉ុនប៉ងធ្វើអត្តឃាតនេះ មិនបានសម្រេចទេ គឺបានត្រឹមតែមកដេកពេទ្យ និងឈឺចាប់ពេញខ្លួន ដោយសារស្នាមរលាករលួយ។

សមត្ថកិច្ចបានឲ្យដឹងថា ស្ត្រីរងគ្រោះឈ្មោះ រឹម មឿន ភេទស្រី អាយុ ៦៤ឆ្នាំ ស្នាក់នៅភូមិចំការលើ ឃុំបឹងខ្នារ ស្រុកបាកាន ខេត្តពោធិ៍សាត់ បានចាក់សាំងដុតខ្លួនឯង កាលពីវេលាម៉ោង ១៥និង០០នាទី ថ្ងៃទី៣១ ខែសីហា ឆ្នាំ២០១៣ បណ្ដាលអោយឆេះ រលាករលួយពេញខ្លួនប្រាណ ចាប់តាំងពីសក់ក្បាល រហូតដល់ចុងជើង។

រឿងហេតុដែលនាំឲ្យមានការ ចាក់សាំងដុតសម្លាប់ខ្លួនឯងនេះ គឺផ្តើមចេញពីបញ្ហា កូនស្រីបង្កើតរបស់ខ្លួន តែងតែឈ្លោះប្រកែក ជាមួយប្ដីចុង ហើយស្ត្រីរងគ្រោះព្យាយាមហាមឃាត់ តែគ្មាននរណាស្តាប់គាត់ទេ ទើបសម្រេចចិត្តដុតខ្លួនតែម្តងទៅ។ បច្ចុប្បន្ននេះ ស្ត្រីរងគ្រោះត្រូវបានក្រុមគ្រួសារ បញ្ជូនមកសង្គ្រោះនៅមន្ទីពេទ្យ ព្រះកុសុមះ ហើយស្នាមរលាករលួយពេញខ្លួនប្រាណ មើលទៅគួរឲ្យអាណោចអាធ័មខ្លាំងណាស់៕

ប្រភពពី៖ ខេមបូឌាផេក

អ្នកវិភាគសង្ស័យថាមានការប្រឌិតព្រះរាជសាររបស់ព្រះមហាក្សត្រ

អ្នកវិភាគស្ថានការណ៍នយោបាយកម្ពុជា មានការសង្ស័យថា ព្រះរាជសាររបស់ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ផ្ញើជូនជនរួមជាតិរបស់ព្រះអង្គ ចុះកាលបរិច្ឆេទថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា ថាអាចមិនមែនជាចេតនាលិខិតរបស់ព្រះអង្គ។

លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ អ្នកវិភាគនយោបាយឯករាជ្យមានប្រសាសន៍ថា ព្រះរាជសារនោះមិនបានប្រាប់ពីទីកន្លែងដែលព្រះអង្គគង់នៅ ដែលប្រការនេះមិនស៊ីសង្វាក់គ្នានឹងព្រះរាជសារមុនៗរបស់ព្រះអង្គ ហើយខ្លឹមសារក្នុងព្រះរាជសារក៏ហាក់ដូចជាមិនស្របគ្នានឹងខ្លឹមសារ ក្នុងព្រះរាជសាររបស់ព្រះអង្គមួយទៀត ផ្ញើជូនជនរួមជាតិកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែសីហា៖ «ទី១ ខ្ញុំអត់ឃើញទីកន្លែងដែលលោកធ្វើព្រះរាជសារហ្នឹង ប្រៀបធៀបនឹងព្រះរាជសារថ្ងៃទី៧ ខែសីហា គឺលោកបានបញ្ជាក់ថា ធ្វើនៅរាជធានីភ្នំពេញ។ បាទ! រួចព្រះរាជសារចុះថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា នេះអត់ឃើញមានដាក់ទីកន្លែង ហើយតាមគេដឹងថា ព្រះអង្គយាងទៅប្រទេសចិន។ ដូច្នេះបើសិនជាទំនៀមទម្លាប់ហ្នឹងអត់ដាក់ ឬក៏ត្រូវដាក់ដែរ។ ទី២ ខ្លឹមសារហ្នឹងដូចជាមិនស៊ីសង្វាក់ជាមួយព្រះរាជសារថ្ងៃទី៧ ខែសីហា ព្រះអង្គថា ឲ្យស្ងៀមស្ងាត់ ក៏ប៉ុន្តែព្រះអង្គថា សូមឲ្យចរចាដោះស្រាយបញ្ហាសេសសល់ពីការបោះឆ្នោតហ្នឹង។ ឥឡូវនេះគឺថា បែរជាទៅរកសង្កត់ខ្លាំងទៅរកការគោរពអនុវត្តរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងច្បាប់ប្រទេសកម្ពុជា យើងហើយ ក៏បាត់ខ្លឹមសារអំពាវនាវឲ្យមានការសន្ទនាគ្នាជជែកដោះស្រាយបញ្ហា ដែលនៅសេសសល់ក្នុងកាលៈទេសៈមួយដែលបញ្ហានេះនៅមានដដែល»។

បញ្ហាបច្ចេកទេសមួយទៀត គឺព្រះហស្តលេខារបស់ព្រះអង្គលើលិខិតចុះថ្ងៃទី៧ ខែមេសា និងថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា មានលក្ខណៈដូចបេះបិទ ដែលលោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ សង្ស័យថា អាចជាការចម្លង៖ «ខ្ញុំមិនបានផ្ទៀងផ្ទាត់អីឲ្យវា ប្រាកដប្រជា១០០ភាគរយនោះទេ ក៏ប៉ុន្តែ ព្រះហស្ថលេខាដូចគ្នាច្រើនពេកធ្វើឲ្យសង្ស័យថា មនុស្សម្នាក់គឺមិនអាចចុះហត្ថលេខា ស៊ីញ៉េហ្នឹងបាន ១០០% នោះទេ រួចខ្ញុំឃើញហត្ថលេខាទាំងពីរហ្នឹងដូចគ្នាខ្លាំងពេក។ ម៉្លោះហើយធ្វើឲ្យខ្ញុំមានការសង្ស័យ ក្រែងលោស្គែនចូល ឬយ៉ាងម៉េច»។

ម៉្យាងទៀត លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ យល់ថា អាចគណបក្សកាន់អំណាចទទូចឲ្យព្រះអង្គចេញព្រះរាជសារនេះ នៅស្របពេលដែលការទាមទាររបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឲ្យបង្កើតគណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យដែលមានតំណាងសង្គមស៊ីវិល ជាតិ និងអន្តរជាតិចូលរួម ត្រូវគណបក្សប្រជាជនបដិសេធ៖ «ប្រហែលជា ខាងរដ្ឋាភិបាលបានសុំបង្អង់ឲ្យជួយចេញជាព្រះរាជសារហ្នឹងមក ព្រោះរាជសារស៊ីសង្វាក់នឹងជំហររបស់គណបក្សប្រជាជន។ ប្រហែលជាលោកភ្លេចពីបញ្ហាថា ព្រះរាជសារឆ្លុះបញ្ចាំងថា ចេញគឺនៅក្នុងកាលៈទេសៈមួយគឺទាំងអស់គ្នាគេថា វានៅមានបញ្ហាដដែលហ្នឹង រឿងភាពមិនប្រក្រតីហ្នឹង»។

អំពីលទ្ធភាពបង្កើតគណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យ ដើម្បីដោះស្រាយជម្លោះបោះឆ្នោតដែលគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះ ឆ្នោត និងមន្ត្រីគណបក្សប្រជាជនអះអាងថា មិនអាចធ្វើទៅបានទេនោះ ដោយសំអាងថា មិនមានច្បាប់បង្គាប់ឲ្យធ្វើដូច្នោះ។ លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ អះអាងថា នោះមិនមែនជាបញ្ហាចោទទេ ពីព្រោះបទពិសោធន៍កន្លងមក រាជរដ្ឋាភិបាលបានធ្វើរបៀបនេះរួចទៅហើយ។

លោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ គូសបញ្ជាក់ថា នៅពេលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន បង្កើតក្រុមនិស្សិតស្ម័គ្រចិត្តដឹកនាំដោយកូនប្រុសរបស់លោកចុះ វាស់វែងដីជូនប្រជាពលរដ្ឋនោះ ក៏មិនមានច្បាប់ឯណាតម្រូវឲ្យធ្វើដូច្នេះដែរ៖ «វាមានករណីយមុនហើយដែលអាចបង្កើតគណៈកម្មការហ្នឹង។ ក្នុងក្របខណ្ឌច្បាប់បោះឆ្នោតហ្នឹងបាន។ ករណីយមុនត្រង់ណា គឺត្រង់សេចក្ដីសម្រេចរបស់សម្ដេចនាយកបង្កើតក្រុមស្ម័គ្រចិត្តជួយ វាស់វែងដីធ្លីបន្ថែមជាជំនួយដល់ក្រសួងរៀបចំដែនដី មានភារកិច្ចវាស់វែងដីធ្លី ហើយនិងចេញប្លង់រឹងឲ្យជូនប្រជាពលរដ្ឋ នេះដូចគ្នាអ៊ីចឹងដែរ គេអាចបង្កើតគណៈកម្មការបច្ចេកទេសដើម្បីទៅជួយគ.ជ.ប ហ្នឹងឯង នេះគឺអត់ខុសគ្នាទេ គ្រាន់តែខុសសមត្ថកិច្ចប៉ុណ្ណឹងទេ។ លំនាំគឺវាដូចគ្នាអ៊ីចឹង និងអាចធ្វើបាន វាអត់មានអីទាស់ខុសទេ ព្រោះវាមានករណីមុនហើយ គ្រាន់តែបទបញ្ជាសូន្យមួយរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីគេបង្កើតនិស្សិត ស្ម័គ្រចិត្តជួយបាន»។

ព្រះរាជសាររបស់ព្រះករុណាព្រះបាទសម្ដេចព្រះបរមនាថ នរោត្តម សីហមុនី ព្រះមហាក្សត្រខ្មែរ ចុះកាលបរិច្ឆេទថ្ងៃទី៣០ ខែសីហា ផ្ញើជូនជនរួមជាតិរបស់ព្រះអង្គ ដែលលោកបណ្ឌិត ឡៅ ម៉ុងហៃ មានការសង្ស័យនោះ ក្រៅតែពីអំពាវនាវឲ្យប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរបន្តរក្សាភាពស្ងប់ស្ងៀម ក៏បានអំពាវនាវឲ្យយកច្បាប់កម្ពុជា និងស្ថាប័នមានសមត្ថកិច្ចដែលកំណត់ក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជា មកដោះស្រាយជម្លោះបោះឆ្នោត។ យន្តការនេះត្រូវបានគណបក្សប្រជាជនធ្លាប់បានទាមទារឲ្យអនុវត្ត ប៉ុន្តែត្រូវគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ មិនព្រមទទួលយកដោយសំអាងថា ស្ថាប័នកំពូលសម្រាប់ដោះស្រាយជម្លោះបោះឆ្នោតចែងក្នុងរដ្ឋធម្មនុញ្ញ គឺមាន គ.ជ.ប និងក្រុមប្រឹក្សាធម្មនុញ្ញមិនឯករាជ្យ ស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ហើយទាមទារឲ្យបង្កើតគណៈកម្មការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យមួយដែលមានតំណាង អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលចូលរួម៕

ប្រភពពី៖ វិទ្យុអាស៊ីសេរី

អាមេរិករំកិលកាំជ្រួច ចិន រុស្ស៊ី ពង្រឹងសមត្ថភាពយោធា ឯស៊ីរីត្រៀមមីស៊ីលរាប់ពាន់ដើម ខណៈអ៊ីស្រាអែលត្រៀមម៉ាស់ការពារជាតិពុល

ប៉េកាំង៖ ខណៈពេលដែលមានការតានតឹងនៅមជ្ឈិមបូព៌ា ពិសេសការគំរាមរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ដែលមានការគាំទ្រពីអង់គ្លេស និងបារាំងរន្ថើនចង់ប្រើចំណាត់ការយោធាលើស៊ីរីនោះ ប្រទេសមហាអំណាចដែលមានប្រជាជនច្រើនជាងគេបំផុតក្នុងពិភពលោក គឺចិន និងមហាអំណាចនុយក្លេអ៊ែររុស្ស៊ី បានខំពិនិត្យ និងជំរុញឲ្យមានការ ពង្រឹងគុណភាពសមត្ថភាពកងទ័ពផងដែរ។ ពេលនេះអាមេរិកកំពុង រំកិលកាំជ្រួច ខណៈស៊ីរីត្រៀមមីស៊ីលរាប់ពាន់ដើម និងយន្តហោះប្រតិកម្មត្រៀមតបត ឯអ៊ីស្រាអែល ចែកជូនម៉ាស់ការពារជាតិគីមីពុលឥតគិតថ្លៃ។

តាមសារព័ត៌មានបរទេសផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី៣១ សីហា ម្សិលមិញនេះ លោកប្រធានាធិបតីចិន Xi Jinping បានអញ្ជើញទៅពិនិត្យនាវាផ្ទុកយន្តហោះជាលើកដំបូងក្នុងក្រុងដាលៀន ខេត្តលៀវនិង កាលពីថ្ងៃពុធ ហើយបានជំរុញអោយពួកយោធាដើម្បីធ្វើឱ្យការរួមចំណែកកាន់តែច្រើនដើម្បី ការពារអធិបតេយ្យភាពសន្តិសុខជាតិ និងផលប្រយោជន៍អភិវឌ្ឍន៍។

លោកប្រធានាធិបតី Xi Jinping បានជំរុញឱ្យយោធារបស់ប្រទេសជាតិមួយនេះដើម្បីបង្កើនកិច្ចខិតខំ ប្រឹងប្រែងកាន់តែច្រើននៅក្នុងកងទ័ព ខិតខំបណ្តុះបណ្តាលពង្រឹងសមត្ថភាពក្នុងការការពារអធិបតេយ្យភាពសន្តិសុខ ជាតិ និងការអភិវឌ្ឍនៅក្នុងអំឡុងពេលដំណើរទស្សនកិច្ចរបស់លោកនៅសប្តាហ៍នេះ ទៅតំបន់ប្រតិបត្ដិការយោធាសេនយ៉ាង និងជាកន្លែងហ្វឹកហាត់យន្តហោះប្រយុទ្ធលើកដំបូងរបស់ប្រទេសចិននៅលើ នាវា។

នៅរសៀលថ្ងៃពុធទី លោក Xi Jinping បានទៅទស្សនាក្រុងដាលៀន នៅកំពង់ផែដាលៀនដើម្បីពិនិត្យមើលឡើងវិញនូវក្បួនសម្រាប់ឆ្មាំ ការពារដ៏មានកិត្យានុភាពរបស់អង្គភាពយោធាមួយនេះ។

នៅលើនាវានោះ លោកប្រធានាធិបតី ក៏បានសួរអំពីសមត្ថភាព និងយុទ្ធោបករណ៍របស់ខ្លួន របៀបដែលពួកទាហានត្រូវបានគេពង្រឹង និងអភិវឌ្ឍន៍ នៅក្នុងការបណ្តុះបណ្តាលរបស់ពួកគេ។ លោកក៏បានសួរជាពិសេសអំពីគ្រឿងបរិក្ខារ កន្លែងស្នាក់នៅ គ្រឿងឧបភោគបរិភោគ និងវេជ្ជសាស្ត្រ របស់ពួកគេថែមទៀតផង។

ដោយឡែក នាយករដ្ឋមន្ត្រីរុស្ស៊ី ក៏បានទៅពិនិត្យមើលក្បួនសមយុទ្ធយោធា សមត្ថភាពយន្តហោះប្រតិកម្ម នៅបណ្តាមូលដ្ឋានកងទ័ពរបស់ខ្លួនផងដែរ ខណៈពេលដែលអាមេរិក បានប្តេជ្ញាប្រើកម្លាំងយោធា លើប្រទេសស៊ីរី ។

ទោះបីជាយ៉ាងណា សម្ព័ន្ធមិត្តមួយចំនួនរបស់អាមេរិក ហាក់ដូចជាកំពុងស្ទាក់ស្ទើរ ខណៈគេសង្កេតឃើញមេដឹកនាំស៊ីរី បានព្យាយាមប្រមូលទិញសព្វាវុធទំនើបៗពីប្រទេសរុស្ស៊ី មកទប់ទល់នឹងការវាយប្រហាររបស់អាមេរិក ដែលអាចកើតឡើងនាពេលខាងមុខ ។

ប្រភពព័ត៌មានដែលមិនបញ្ចេញឈ្មោះ នៅក្នុងវិស័យឧស្សាហកម្មការពារជាតិរុស្ស៊ី បានឱ្យដឹងថា លោកអាល់ អាសាដ បានទូទាត់ទឹកប្រាក់ក្នុងកិច្ចព្រមព្រៀង ទិញកាំជ្រួចមីស៊ីល ការពារដែនអាកាស S300 ដែលមានទឹកប្រាក់ ១ពាន់លានដុល្លារ និងទិញយន្ដហោះហ្វឹកហ្វឺនយន្ដហោះ ចម្បាំង៣៦គ្រឿងតម្លៃ ៥៥០លានដុល្លារទៀត ។

អ្នកឯកទេស របស់អ៊ីស្រាអែលបានបញ្ជាក់ថា ស៊ីរីបានទិញប្រព័ន្ធកាំជ្រួចមីស៊ីលទំនើបៗខាងលើ រហូតដល់ ១៥០០ដើម និងជើងទម្រចល័ត ៥០គ្រឿងដែលអាច ដាក់ពង្រាយទីតាំងសំខាន់ៗ ដើម្បីទប់ទល់រាល់ការវាយប្រហារពីអាមេរិក។

ដោយឡែក កាំជ្រួចមីស៊ីល Tomahawk ប្រមាណ ៤០០ដើម ដែលអាមេរិកត្រៀមវាយប្រហារមិនគ្រប់សម្រាប់ការវាយស៊ីរីឲ្យចុះញ៉ម នោះទេ ព្រោះតែស៊ីរីហាក់គ្មានញញើត អាមេរិកទេ នៅពេលដែលសម្ព័ន្ធអាមេរិក មួយចំនួនបានដកខ្លួនចេញដោយសាររឿងប្រើប្រាស់អាវុធគីមី។ ប៉ុន្តែ អាមេរិកបានប្រកាសកាលពីម្សិលមិញហើយថា រដ្ឋាភិបាលស៊ីរីបានប្រើអាវុធគីមីសម្លាប់មនុស្សប្រមាណ១៤២៩ នាក់ ខណៈរដ្ឋាភិបាលស៊ីរីថា ពួកឧទ្ទាមជាអ្នកប្រើប្រាស់អាវុធជីវសាស្ត្រនេះ។

ទោះបីជាយ៉ាងណា ពេលនេះ អាមេរិកបញ្ជូននាវាចម្បាំង៥ គ្រឿងប្រភេទ Arleigh Burke បំពាក់កាំជ្រួចមីស៊ីល Tomahawk ទៅកាន់ដែនសមុទ្រមេឌីទែរ៉ាណេ ជាច្រកចូលក្នុងការវាយប្រហារស៊ីរីហើយ ។

ប៉ុន្តែ យ៉ាងណាក៏ដោយ រុស្ស៊ីក៏បានគំរាមកំហែង លោកខាងលិច ពីលទ្ធផលនៃការជ្រៀតជ្រែក ទៅលើប្រទេសស៊ីរី ដែលនឹងគ្មានលទ្ធផល ល្អនោះឡើយ ហើយពេលនេះ នៅទីតាំងកងពលលេខ១១៥របស់ កម្លាំងទាហានស៊ីរីកងពលកាំជ្រួចមីស៊ីល បានដាក់ពង្រាយគ្រប់ច្រកល្ហកនៅតាម ផ្លូវជាយក្រុងដាម៉ាកាស ដោយប្រើប្រាស់ ប្រព័ន្ធកាំជ្រួចមីស៊ីលចល័ត និងបាញ់ ដោយស្វ័យប្រវត្ដិ ។ ការដាក់ពង្រាយ នោះធ្វើឡើងនៅព្រឹកថ្ងៃទី២៩ សីហា ក្រោយអាមេរិក បារាំង អង់គ្លេស បាន ប្រកាសត្រៀមវាយប្រហារស៊ីរី។ ទាហាន ស៊ីរីមានកាំជ្រួចមីស៊ីលប្រភេទ Scud 20 ដើម ទំនើបបំផុត ដែលមានប្រវែងដល់ ទៅ១១ម៉ែត្រ បាញ់បានចម្ងាយ៣០០គីឡូម៉ែត្រដែលអាចទប់ទល់ ឬវាយ បកទៅលើគោលដៅនានារបស់អាមេរិក និងលោកខាងលិច។

ចំណែកអ៊ីស្រាអែលវិញ ដោយព្រួយបារម្ភពីឥទ្ធិពលនៃការវាយប្រហារដោយអាវុធគីមីសាស្ដ្រពី ប្រទេសស៊ីរី ហើយខ្លាចក្រុមឧទ្ទាមដែលមានគំនុំជាមួយអ៊ីស្រាអែល បើកការ វាយប្រហារដោយអាវុធទាំងនោះធ្វើឱ្យពលរដ្ឋអ៊ីស្រាអែល និងប្រទេសជិតខាងស៊ីរីនាំគ្នាសម្រុកទៅទិញម៉ាស់ការពារជាតិពុល កន្លែងខ្លះចែកជូនឥតគិតថ្លៃ។ នេះបើតាមសារព័ត៌មានវ៉ាស៊ីនតោនប៉ុស្ដិ៍ កាល ពីថ្ងៃទី២៨ សីហា៕

ស៊ីរី

ប្រភពពី៖ ខេមបូឌាផេក

Welcome to KhmerVital

សូមស្វាគមន៏ការមកកាន់ khmervital ខ្មែរវ៉ាយថល របស់យើងខ្ញុំ វេបសាយយើងខ្ញុំក៏មានទទូលផ្សាយពាណិជ្ជកម្មដោយឥតគិតថ្លែ ទំនាក់ទំនង លេខទូរស័ព្ទ 090 33 74 94 , 086 65 82 82 អ៊ីម៉ែល mabbmarrydena@gmail.com or dena_mabbmarry@yahoo.com សូមអគុណ ...................